Μετάνοια

Ἀπό τό βιβλίο «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ»

Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστώφ

Νά κρατᾶς ἀδιάκοπα τήν ψυχή σου σέ κατάστασι μετανοίας καί πένθους. Διαπίστωσε καί τίς πιό ἀσήμαντες ἀδυναμίες σου καί πολέμησέ τες. Ἄν ἀδιαφορήσῃς γιά τίς μικρές πτώσεις καί τά μικρά ἁμαρτήματα, νά εἶσαι βέβαιος ὅτι θά δεῖς κάποτε τόν ἑαυτό σου ν΄ ἀδιαφορῇ καί γιά τά μεγάλα. Ἀπό τήν πιό φευγαλέα καί λεπτή ἁμαρτωλή σκέψι γεννιέται κάποτε τό πιό σοβαρό ἁμάρτημα.

Ἀρχή τῆς σωτηρίας εἶναι ἡ ἀρχή τῆς μετανοίας. Ἀρχή τῆς μετανοίας εἶναι ἡ ἀποχή ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἀρχή τῆς ἀποχῆς ἀπό τήν ἁμαρτία εἶναι ἡ καλή πρόθεσις, ἡ ἀγαθή προαίρεσις.

Ἡ ἀγαθή προαίρεσις γεννᾶ τούς κόπους. Οἱ κόποι γεννοῦν τίς ἀρετές. Οἱ ἀρετές γεννοῦν τήν πνευματική ἐργασία. Ἡ πνευματική ἐργασία, τέλος, ὅταν εἶναι συνεχής καί ἐπίμονη, μονιμοποιεῖ στήν ψυχή τήν ἀρετή καί τήν κάνει φυσική κατάστασί της. Ὅταν φθάσῃς σ΄ αὐτή τήν τελευταία βαθμίδα, λίγο θ΄ ἀπέχεις ἀπό τήν ψηλάφησι τοῦ Θεοῦ!

Ἄκουσε μέ πολλή προσοχή πῶς ὁρίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος τήν ἀληθινή μετάνοια:

• Μετάνοια σημαίνει ἀνανέωσις τοῦ βαπτίσματος.
• Μετάνοια σημαίνει συμφωνία μέ τόν Θεό γιά νέα ζωή.
• Μετάνοια σημαίνει ὁριστική ἀποχή ἀπό τήν ἁμαρτία.
• Μετάνοια σημαίνει βαθιά συντριβή καί ταπείνωσις,
• Μετάνοια σημαίνει μόνιμη ἀπομάκρυνσις ἀπό κάθε σωματική ἀπόλαυσι.
• Μετάνοια σημαίνει διαρκής αὐτοκατάκρισις.
• Μετάνοια σημαίνει ἀδιαφορία γιά τά πάντα καί ἐνδιαφέρον μόνο γιά τή σωτηρία τῆς ψυχῆς σου.
• Μετάνοια σημαίνει ἔργα ἀρετῆς ἀντίθετα πρός τίς προηγούμενες ἁμαρτίες.
• Μετάνοια σημαίνει κάθαρσις τῆς σκοτισμένης συνειδήσεως.
• Μετάνοια σημαίνει θεληματική ὑπομονή ὅλων τῶν θλίψεων, ἀπό ἀνθρώπους καί ἀπό δαίμονες.
• Μετάνοια σημαίνει αὐτοτιμωρίες καί συνεχεῖς ταλαιπωρίες τῆς σάρκας.
• Μετάνοια σημαίνει κάψιμο τῶν ἁμαρτιῶν μέ τή φωτιά τῆς ἀδιάλειπτης δακρύρροης προσευχῆς.

Ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν τήν ἀληθινή μετάνοια. Εἶναι ὅμως γνωρίσματα τῆς δικῆς σου μετανοίας;

Αὐτός ὁ κόσμος, πού ξέχασε τόν Θεό, δέν εἶναι παρά κοιλάδα τῆς ἁμαρτίας καί λαβύρινθος τοῦ θρήνου. Δέν ἔχει τίποτε καλό, τίποτε ἀξιέπαινο. Παντοῦ βασιλεύει ἡ ἁμαρτία, ἡ παρανομία, ἡ ἀποστασία· ἀλλά καί οἱ ἄφευκτες συνέπειές τους: ὁ πόνος, ἡ θλῖψις, ὁ στεναγμός. «Πᾶσα κεφαλή εἰς πόνον καί πᾶσα καρδία εἰς λύπην. Ἀπό ποδῶν ἕως κεφαλῆς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ ὁλοκληρία... οὐκ ἔστι μάλαγμα ἐπιθῆναι οὔτε ἔλαιον οὔτε καταδέσμους» (Ἡσ. 1. 5). Γι΄ αὐτό ἐσύ, ἀδελφέ μου, «κατάγαγε ὡς χειμάρρους δάκρυα ἡμέρας καί νυκτός· μή δῷς ἔκνηψιν σεαυτῷ μή σιωπήσαιτο ὁ ὀφθαλμός σου» (πρβλ. Θρην. Ἱερεμ. 2. 18).

Ὅλοι οἱ ἅγιοι ἔκλαψαν καί πένθησαν πολύ, μετανοώντας γιά τίς ἁμαρτίες τους, κι ἄς ἦταν λιγότερες ἀπό τίς δικές σου. «Ἐγενήθησαν τά δάκρυα αὐτῶν αὐτοῖς ἄρτος ἡμέρας καί νυκτός»καί «τό πόμα αὐτῶν μετά κλαυθμοῦ ἐκίρνων» (πρβλ. Ψαλμ. 41. 4 &101. 10). Καί ὁ Κύριος ἔκλαψε, ὄχι γιατί εἶχε ἀνάγκη ἀπό τά δάκρυα τῆς μετανοίας, ἀλλά γιά νά θρηνήσῃ τήν ἀμετανοησία καί τή σκληροκαρδία τῶν ἀνθρώπων: «Ἰδών τήν πόλιν (τήν Ἱερουσαλήμ) ἔκλαυσεν ἐπ΄ αὐτῇ, λέγων ὅτι εἰ ἔγνως καί σύ, καί γε ἐν τῇ ἡμέρᾳ σου ταύτῃ, τά πρός εἰρήνην σου! νῦν δέ ἐκρύβη ἀπό ὀφθαλμῶν σου»(Λουκ. 19. 41-42).

Πῶς νά μήν κλάψῃς ὅταν ἡ ζωή σου εἶναι γεμάτη ἀπό δοκιμασίες, θλίψεις, πόνο, συμφορές; «Ποία τοῦ βίου τρυφή διαμένει λύπης ἀμέτοχος; Ποία δόξα ἔστηκεν ἐπί γῆς ἀμετάθετος; Πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα· μία ῥοπή, καί ταῦτα πάντα θάνατος διαδέχεται». Πῶς νά μή θρηνήσῃς ὅταν καί τήν ἄλλη ζωή, τήν αἰώνια, κινδυνεύῃς νά τή χάσῃς; Αὐτή θά εἶναι ἡ πιό μεγάλη συμφορά. Κανείς δέν ξέρει τί θά τοῦ συμβῆ ἐκεῖ.

Καμμιά εἴδησις, καμμιά πληροφορία... Θά ἔρθει σάν κλέφτης ὁ θάνατος, θά χωρισθεῖ ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα καί θ΄ ἀκολουθήσει ὁ φοβερός τελωνισμός της ἀπό τά πονηρά πνεύματα. Ὤ, ποία ὥρα τότε! Θά πάει ἡ ψυχή ἐκεῖ πού ποτέ δέν ἦταν. Θά δεῖ ἐκεῖνα πού ποτέ δέν ἐγνώρισε. Θ΄ ἀκούσει ὅσα ποτέ δέν ἄκουσε.

Κλάψε. Λοιπόν. Μετανόησε καί προσκόμισε στόν Κύριο τά δάκρυά σου σάν μύρο μετανοίας. Τό δάκρυ καθαρίζει τήν ψυχή καί τήν ξεπλένει ἀπό κάθε κηλίδα, λαμπικάρει τή συνείδησι, φωτίζει τόν νοῦ, σπάζει τά δεσμά τῶν παθῶν, σχίζει τά χειρόγραφα τῆς ἁμαρτίας.

Κλάψε καί θρήνησε μέ μετάνοια, γιά νά ξεπλυθῇς κι ἐσύ ἀπό τίς ἁμαρτίες σου, γιά νά καθαρίσῃς τόν ρύπο τῆς ψυχῆς σου, γιά νά θεραπευθῇς ἀπό τήν πνευματική τύφλωσι, γιά νά πνίξῃς στή θάλασσα τῶν δακρύων τόν νοητό διώκτη Φαραώ, γιά νά σβήσῃς μέ τούς κρουνούς τῶν ματιῶν σου τή φλόγα τῆς γεένης καί ν΄ ἀξιωθῇς τῆς αἰωνίας ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ.