Π. Ζαχαρίας του Έσσεξ - Το μεγαλείο του ανθρώπου ως ναός του Θεού

Π. Ζαχαρίας του Έσσεξ &

Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος

Why is "self-forcing" Necessary?

With a spiritual rule in hand, all that one now needs is the focus of will to follow it. What and how to fast, pray, read and worship should be pretty clear (at least clear enough for where a person is in their stage of spiritual growth). To carry out a rule requires the work of the Spirit within us. We need the help of the sacraments of the Church. But we also must exert our own efforts to overcome the forces and demands that come from our physical body. These are referred to as the "passions." Our main effort is to quench these passions so that grace can work from deep within outward guiding our every movement.


With our Baptism the seed has been planted along with the zeal that has led us to this point and this needs to be protected. We must carefully proceed in a way that does not extinguish this zeal.
Saint Theophan says,
The seed of life has been planted––guard it with everything you have. ..You have received the Spirit––do not extinguish it. If you are zealous be zealous for what is great.


Our work to implement our rule is a labor of "self-opposition." This is what Saint Theophan calls "self-forcing." We are undertaking efforts that will oppose the passions of the body. The forces we must oppose are both from our physical nature and from the devil. One reinforces the others to distract us on our path of spiritual growth. We need to be prepared to fight them with all our effort.
Saint Theophan says,
It is necessary...to work against the passions directly, to oppose them to their faces, fight them and win––in ourselves and in their sources and supporters. To determine the guidelines for this we must envision inner, or spiritual, warfare––in the larger scheme, as well as piece by piece. This is the ascetical labor of self-opposition.


We have to make sure the battle is not lost because we lost our motivation and inner power, our zeal. Our rules are intended to preserve our zeal o we can engage in"self-forcing." Our rule needs to allow for the renewal of the powers we expend in this effort and to assure they are strong enough to overcome the passions.


Saint Theophan says,
Everything related to this should be contained in the following sets of rules:
1. Rules for preserving the inner spirit of zeal
2. Rules for exercising the powers for the good, or self-forcing
3. Rules for warring with the passions, or exercising self-opposition.


The most common mistake of a beginner is thinking they are capable of more than they can sustain. A spiritual guide may support a rule that includes only 5o repetitions of the Jesus prayer and three prostration. But the over eager beginner will think that they can do 300 repetitions of the prayer and 20 prostrations (You can think of similar efforts in relation to other practices such as fasting and reading). Well, from personal experience, I can assure you that this over-zealousness will last not longer than two weeks before you find that your inner strength is drained and you can no longer sustain it. The danger is that you give up all together and fail to continue along the path determined by your rule.


All efforts must be combined with full participation in the sacraments of the Church and ongoing support from a spiritual father.


"Self-forcing" is key to "self-opposition" for our progress, but our approach must be balanced and tailored to our capability.


Ref: Path to Salvation, pp 218-120

Η ενότητα του ανθρωπίνου γένους. π. Γ. Μεταλληνός.

St. Seraphim of Sarov: Ten Sayings

On God

God is a fire that warms and kindles the heart and inward parts. Hence, if we feel in our hearts the cold which comes from the devil – for the devil is cold – let us call on the Lord. He will come to warm our hearts with perfect love, not only for Him but also for our neighbor, and the cold of him who hates the good will flee before the heat of His countenance.

On Hope

All who have firm hope in God are raised to Him and illumined by the radiance of the eternal light. If a man does not let excessive concern for himself turn him away from love for God and for acts of virtue, then this hope is true and wise. But if a man places all his hope in his own affairs and turns to God with prayer only when unforseen misfortunes befall him, and seeing no means in his own powers to avert them begins to rely on the help of God, his hope is vain and deceptive. True hope seeks first of all the Kingdom of God, and is confident that every earthly necessity of temporal life will doubtless be given… The heart can have no peace so long as it does not acquire such hope… It is of this hope that our Savior’s most holy words speak to us: “Come unto me, all ye that labor and are burdened, and I shall give you rest” (Matt. 11:28); that is, hope in Me and you shall be comforted in your labor and cares.

On Love for God

He who has achieved perfect love exists in this world as though he does not exist in it, for he considers himself a stranger to what is visible, and patiently awaits the invisible. He is wholly turned away from it towards love for God and forgetful of every other love. The soul, full of love or God, then leaves the body; it has no fear of the unsubstantial power of this world, but flies off with angels as though from a foreign land to a land of its own.

On the Preservation of Truths One has Come to Know

One should not open one’s heart to another unnecessarily. Out of a thousand you will find only one that will preserve your secret.
With a person of this world, one must speak of worldly things, but with a man whose mind is of a spiritual nature one must speak of heavenly things.

 On Talkativeness

An attentive man need but talk a lot with such as are of a contrary disposition for his inner self to be thrown into confusion.
But the really deplorable thing is that this results in the extinguishing of the fire which our Lord Jesus Christ came to re-establish in our hearts. For nothing so weakens the fire kindled in the heart of a monk by the Holy Spirit for the sanctification of his soul as communication and talk and chatter, excepting conversations with those who are sons of the divine mysteries, conversations for the restoration of the mind and for spiritual fellowship.

 On Prayer

A man who has decided to serve the Lord God must practice awareness of God and uninterrupted prayer to Jesus Christ, mentally repeating: “Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy upon me, a sinner.” After dinner one can say this prayer: “Lord Jesus Christ, Son of God, through the prayers of the Theotokos, have mercy upon me, a sinner;” or resort directly to the Most Holy Theotokos, praying: “Most Holy Theotokos, save us;” or repeating the angelic greeting: “Rejoice, O Virgin Theotokos.” With such exercise, with preservation from distraction and with the maintenance of peace of mind, it is possible to come to God and become one with Him. For, according to the words of Issac the Syrian, we cannot come near to God without uninterrupted prayer (Homily 69).
St. John Chrysostom well described the virtue of prayer. Prayer, he said, is a mighty weapon, an unlimited treasure, independent wealth, a quiet haven, a reservoir of silence; it is the root and the source and the mother of ten thousand blessings (Homily on Inscrutability, 5).
If in prayer it happens that the mind is caught up by distracting thoughts, then one should bow down to our Lord God and ask for forgiveness, saying: I have sinned, O Lord, in word, deed and thought, and all my senses.
One must always strive against giving in to mental distractions. Through these the soul is turned away from the consciousness of God and His love to the activity of the devil. As St. Macarios says: “All the eagerness of our enemy is to turn our thought away from remembrance of God and of fear and love of Him” (Homily 2, Ch. 15).
When the mind and the heart are united in prayer, and nothing disturbs the soul’s contemplation, then the heart is warmed by spiritual heat and the light of Christ operates, filling the whole inner man with peace and joy.

On Sorrow

A soul filled with sorrow, made mindless and frenzied, cannot either accept good advice or answer proffered questions with gentleness. Whoever masters passions masters sorrow as well.
He who loves the world cannot but sorrow, whereas he who has turned away from the world is eternally joyous.
As fire purifies gold, so sorrow that is in accord with God purifies a sinful heart.

On Despondency

Just as the Lord cares for our salvation, so the devil, the killer of men, strives to lead man to despondency.
When despondency seizes us, let us not give in to it. Rather, fortified and protected by the light of faith, let us with great courage say to the spirit of evil: “What are you to us, you who are cut off from God, a fugitive from Heaven, and a slave of evil? You dare not do anything to us: Christ, the Son of God, has dominion over us and over all. Leave us, you thing of bane. We are made steadfast by the uprightness of His Cross. Serpent, we trample on your head.”

On Patience and Humility

One should always endure all things with gratitude, for God’s sake.
Our life is but a minute in comparison with eternity. Therefore, according to the Apostle, “the sufferings of this present time are not worthy to be compared with the glory to come which shall be revealed in us” (Romans 8:18).
When someone disparages and abuses you, try as far as possible to forgive him, in accordance with the Gospel: “Of him that taketh away thy goods ask them not again” (Luke 6:30).
When people revile us, we should consider ourselves unworthy of praise. If we were worthy, all would defer to us.
We should always and foremost humble ourselves, following the teaching of St. Isaac of Syria: “Humble yourself and you will behold the glory of God.”
Therefore let us love humility, and we shall behold the glory of God. His glory is imparted to us in proportion as we become humble.
If there were no light all things would be dark. Similarly, without humility there is nothing in man but darkness.

 On Care of the Soul

We should have every concern for our soul, and should strengthen our body for this reason only, that it may assist in the strengthening of the soul.
Voluntarily to exhaust our body to the point that the spirit is exhausted is an unreasonable mortification, even if it is done to acquire virtue.
From Modern Orthodox Saints: Volume 5, St. Seraphim of Sarov, by Constantine Cavarnos and Mary-Barbara Zeldin.

Τι είναι η προσευχή

      -Γέροντα, για πέστε μου. Για σας, τι είναι η προσευχή;

-Ο άνθρωπος χωρίς προσευχή είναι νεκρός. Η προσευχή είναι που δίνει δύναμη να είμαστε κοντά στο Θεό. Η προσευχή είναι μια ταπεινή πράξη μπροστά στο Θεό, που προσπίπτουμε στο έδαφος για να δεχθούμε το θείο έλεός Του. Αν δεν θέσουμε αυτήν ως τον κεντρικό παράγοντα της ζωής μας, θα μας παρασύρει εύκολα η αλαζονεία της γνώσεως και θα φτωχύνουμε από τη θεία χάρη.


Για μένα είναι το κέντρο της όλης πνευματικότητάς μου και μου προξενεί δέος όταν ετοιμάζομαι να προσευχηθώ στο Θεό. Προσεύχομαι για να πάρω δύναμη από τη δύναμή Του. Πρέπει να είμαστε πολύ εγκάρδιοι προς το Θεό την ώρα της προσευχής και να θεωρείται το καλύτερο έργο στη ζωή μας. Δεν υπάρχει θαυμασιώτερον γεγονός για μένα, όταν ευρίσκομαι ενώπιον του Θεού, μόνος με κλειστά τα μάτια και δέομαι μ'; όλη την καρδιά μου προς τον ελεήμονα Θεό. Ο χρόνος αυτός για μένα είναι μια συνομιλία με το Θεό και η θεία παρουσία Του είναι μια αληθινή πράξη που την αισθάνομαι με όλη την ύπαρξή μου.

Προσευχή ζέουσα που φλογίζει την καρδιά μας από το θείο πόθο και γεμίζει την ψυχή μας με την υπέροχη ειρήνη Του και παραδινόμαστε σε κόσμο που δεν έχει τέλος. Ο προσευχόμενος άνθρωπος είναι παραδομένος στο Θεό και δεν σκέπτεται τίποτα άλλο παρά μόνο το Θεό. Γι'; αυτόν το παν είναι ο ίδιος ο Θεός. Η καρδιά του έχει αποκολληθεί από τη λογική και έχει δεθεί με το Φως του Θεού. Ουδέποτε θα ανοίξει ο ουρανός του Θεού για να μας δεχθεί, εάν δε μάθουμε να προσευχόμαστε περισσότερο.

Η χλιαρότητα του χριστιανού φαίνεται από το λιγοστό χρόνο της προσευχής του. Είμαστε αξιολύπητοι χωρίς προσευχή, έστω και αν είμαστε οι ικανότεροι ρήτορες του κόσμου. Διότι μέσα στη σιωπή της προσευχής αποδίδουμε περισσότερα παρά μέσα από ένα ικανό κήρυγμα. Διότι εάν το κήρυγμα είναι νεκρό, χωρίς προσευχή, δε φθάνει στις καρδιές των ανθρώπων. Αλλά εάν έχει προηγηθεί ικανός χρόνος προσευχής πριν το κήρυγμα, θα δυναμώσει και τον ίδιον και θα αποδώσει καρπούς πνευματικούς στους άλλους.


Βλέπεις πολλοί θέλουν να ομιλούν περί Θεού, ενώ οι ίδιοι δεν έχουν κατορθώσει να μιλήσουν με το Θεό. Μιλούν για το Θεό χωρίς να έχουν ζήσει την αγάπη του Θεού μέσα τους. Κηρύττουν για πνευματικότητα χωρίς να είναι φορείς του Αγίου Πνεύματος. Είναι νεκροί πνευματικά και αυτά που λέγουν είναι νεκρά και δεν φθάνουν στις καρδιές των ανθρώπων. Ποτέ να μην απομακρύνεσαι από την προσευχή, αλλά πάντοτε η προσευχή σου να είναι μέσα στην καρδιά σου ώστε να αναδίδει την ειρήνη του Θεού στους άλλους.

Έχουν κάνει όλες τις αμαρτίες κι εγώ τ' αγαπώ! (Γεροντας Πορφύριος )

Μου έλεγε κάποια μέρα  ο  πατήρ  Πορφύριος:

«Έρχονται σε μένα καμιά φορά και αγόρια και κορίτσια. Τα καημένα τα παιδιά και τι δεν έχουν κάνει, όλες τις αμαρτίες τις σαρκικές τις έχουν κάνει, μα εγώ τ'; αγαπώ».

Ο Γέροντας δε δικαιολογούσε τις πράξεις των παιδιών τις χαρακτήριζε ως σαρκικές αμαρτίες ,αλλά συγχρόνως τα αγαπούσε σαν πολύτιμες ψυχές «υπέρ ων Χριστός απέθανε».

Με την αγάπη του, τους προσείλκυε σαν μαγνήτης και τους θεράπευε σταδιακά από τη σαρκολατρεία τους.

Η πατερική αυτή στάση του Γέροντα, παρεξηγήθηκε από μερικούς πουριτανούς συντηρητικούς, που επένθησαν, και μερικούς ανεύθυνους προοδευτικούς, που πανηγύρισαν, για την ίδια αιτία: για το ότι τάχα ο Γέροντας «ανέχεται» τις σαρκικές αμαρτίες.

Δεν καταλάβαιναν, ότι η αμαρτία δεν καταπολεμείται, ούτε με τη μισαλλόδοξη καταδίκη του αμαρτωλού , ούτε με την ένοχη νομιμοποίηση της πτώσης.

Ο Γέροντας πολεμούσε αποτελεσματικά την αμαρτία, αγαπώντας τον αμαρτωλό και βοηθώντας τον στην συνειδητοποίηση της ευθύνης για τις πτώσεις του, και της δυνατότητας εν Χριστώ της απαλλαγής του και απ'; αυτές και από την ενοχή, δια της μετανοίας και της συγχωρήσεως και της εν Χριστώ ζωής.

Ήθελε να οδηγεί στην καινούργια ζωή, και όχι να ταλαιπωρεί τις ψυχές με την παλιά.

Τα χρήματα τα έχεις για ν' ανακουφίζεις από τη φτώχεια, όχι για να διαπραγματεύεσαι με τη φτώχεια

Ξόδεψε, λοιπόν, τα χρήματά σου, για να έχεις τα πάντα δικά σου. Όπως εκείνος που ελέγχεται από τη συνείδησή του για τη διάπραξη παρανομιών, είναι ταλαίπωρος, έτσι κι εκείνος που έχει καθαρή τη συ­νείδησή του, ακόμα κι αν φοράει κουρέλια ή παλεύει με την πείνα, είναι πιο εύθυμος απ' αυτούς που ξεφα­ντώνουν.

Τα χρήματα τα έχεις για ν' ανακουφίζεις από τη φτώχεια, όχι για να διαπραγματεύεσαι με τη φτώχεια. Εσύ, όμως, δανείζοντας χρήματα με τόκο στον φτωχό συνάνθρωπό σου, του ετοιμάζεις μεγαλύτερη συμφο­ρά.
Κάνε αυτή τη συναλλαγή, δεν σε εμποδίζω, αλλά για τη βασιλεία των ουρανών. Ως αντάλλαγμα της βοήθειας, που προσφέρεις, μην πάρεις τόκο, αλλά την αιώνια ζωή. Γιατί γίνεσαι μικρολόγος και χάνεις κά­τι τόσο μεγάλο για λίγα χρήματα, που χάνονται; Για­τί αφήνεις το Θεό και επιδιώκεις το κέρδος;
Γιατί παραβλέπεις τον πλούσιο Κύριο και κυνηγάς τον φτωχό άνθρωπο; Ο Κύριος θα σου ανταποδώσει κάθε ευερ­γεσία που κάνεις, ενώ ο άνθρωπος στενοχωριέται, όταν επιστρέφει ό,τι του δάνεισες.
Αυτός δύσκολα σου δίνει και το ένα εκατοστό από τα δανεικά, ενώ Εκείνος εκατονταπλάσια σου ανταποδίδει και την αθανασία σου χαρίζει. Αυτός σου δίνει τα δανεικά με βαρυγγώμια και βρισιές, ενώ Εκείνος σου ανταποδί­δει τις αγαθοεργίες με επαίνους και εγκώμια.
Αυτός νιώθει για σένα μίσος, ενώ Εκείνος σου ετοιμάζει με αγάπη στεφάνια δόξας. Αυτός απρόθυμα σου δίνει σ' αυτή τη ζωή ό,τι σου χρωστάει, ενώ Εκείνος πρόθυμα σου δίνει και σ' αυτή τη ζωή και στην άλλη όσα δεν σου χρωστάει.

Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος