Μου έλεγε ο Γέροντας μια μέρα: «Ο χριστιανός πρέπει να αποφεύγει την αρρωστημένη θρησκευτικότητα: τόσο το αίσθημα ανωτερότητος για την αρετή του, όσο και το αίσθημα κατωτερότητος για την αμαρτωλότητά του. Άλλο πράγμα είναι το κόμπλεξ και άλλο η ταπείνωση ∙ άλλο η μελαγχολία και άλλο η μετάνοια. Με επισκέφθηκε κάποτε ένας κοσμικός ψυχίατρος και μου κατηγόρησε τον Χριστιανισμό, διότι, όπως είπε, δημιουργεί ενοχές και μελαγχολία. Του απάντησα: Παραδέχομαι ,ότι μερικοί χριστιανοί ,από σφάλματα δικά τους ή άλλων, παγιδεύονται στην αρρώστια των ενοχών, αλλά κι εσύ πρέπει να παραδεχθείς, ότι οι κοσμικοί παγιδεύονται σε μια χειρότερη αρρώστια, την υπερηφάνεια. Και οι μεν θρησκευτικές ενοχές ,κοντά στον Χριστό, φεύγουν με την μετάνοια και την εξομολόγηση, η υπερηφάνεια όμως των κοσμικών, που ζουν μακριά από τον Χριστό, δεν φεύγει.
Με τις τοποθετήσεις αυτές του Γέροντα, ξεκαθάριζαν μέσα μου μερικές απορίες που είχα, αναφορικά με ψυχολογικά προβλήματα της χριστιανικής ζωής. Αντιλαμβανόμουν ,ότι ο Γέροντας ήθελε να αποφεύγουμε την υπερηφάνεια, την μεταμφιεσμένη σε αυτοδικαίωση «χριστιανικού» φαρισαϊσμού ή σε αυτοκαταδίκη «χριστιανικής» περιδεούς συνειδήσεως. Έβλεπα, ότι η θρασύτητα των αισθανομένων ως «καθαρών» και η δειλία των αισθανομένων ως «ενόχων» δε διαφέρουν ουσιαστικά, ότι είναι δύο όψεις του αυτού νομίσματος ,της υπερηφάνειας. Διότι ο αληθινά πιστός χριστιανός ελευθερώνεται από την ενοχή με την εξομολόγηση και την άφεση και χαίρει στην ελευθερία αυτή που του χάρισε ο Χριστός ∙ γνωρίζοντας δε ότι αυτό είναι δώρο Θεού ευγνωμονεί και δεν περιφρονεί. Είναι καθαρός δια του αίματος του Χριστού και όχι από δικό του κατόρθωμα. Έτσι, χαίρει και ευχαριστεί και δεν υπερηφανεύεται και επί πλέον βλέπει και όλους τους άλλους δυνάμει καλούς δια του αίματος του Χριστού.
Ο Γέροντας μας δείχνει το δρόμο, που παράκαμπτε το κακό ( αμαρτία ) και το χειρότερο ( υπερηφάνεια αρετής ) και οδηγούσε στο καλύτερο, στην ταπείνωση. Γι’ αυτό προσπαθούσε να προστατεύσει τη γνησιότητα της ταπείνωσης από τους κινδύνους νόθευσής της. Μου έλεγε: «Να είμαστε ταπεινοί, αλλά να μην ταπεινολογούμε. Η ταπεινολογία είναι παγίδα του διαβόλου, που φέρνει την απελπισία και την αδράνεια, ενώ η αληθινή ταπείνωση φέρνει την ελπίδα και την εργασία των εντολών του Χριστού». Ο Γέροντας ,με τη διδασκαλία του και περισσότερο με τα βιώματά του, εποίμανε τα πρόβατά του και τα οδηγούσε σε λειμώνες αγάπης και ταπείνωσης. Ζούσε ο ίδιος την ταπείνωση, πιστεύοντας ότι, εκείνος είναι το τίποτε, γιατί ο Θεός είναι , όπως έλεγε, το παν, κι ότι, ό,τι εμείς βλέπαμε πως είχε, δεν ήταν δικό του, αλλά δώρο του Θεού. [ Γ 305-7]
Για το κοριτσάκι από τον άλλο κόσμο: Κάποτε συνέβη το εξής, όπως το διηγήθηκε:
«Ήταν η 30κοστή μέρα από την κοίμηση ενός γνωστού μου 7χρονου κοριτσιού.
Το βραδάκι, ως συνήθως, πήρα να διαβάσω ένα πνευματικό βιβλίο και καθόμουν στο κρεββάτι, ενώ δίπλα μου ο άνδρας μου είχε ήδη κοιμηθεί.
Τότε απ' το παράθυρο μπήκε ένας Άγγελος και έφερε το γνωστό μου κοριτσάκι νυμφοστολισμένο. Το ρώτησα τι ήθελε ξανά στον αμαρτωλό αυτόν κόσμο και μου απάντησε:
«Ήρθα για σένα. Δεν μπόρεσα να βρω άνθρωπο να πω το παράπονό μου. Οι γονείς μου με ζόριζαν να τρώω για να γίνω καλά, ενώ δεν μου έλειπε το φαγητό. Ο Θεός ήθελε να με πάρει. Τώρα όμως πού πέθανα έπρεπε να πάω στον παράδεισο, αλλά έχω εμπόδια.
Ένα οφείλεται στους γονείς μου, και ένα σε μένα. Τώρα πού πέθανα, ακόμη δεν σαράντισα και η μητέρα μου έμεινε έγκυος. Αυτό δεν έπρεπε να γίνει. Ακόμη στον δρόμο είναι η ψυχή μου, δεν πέρασα όλα τα τελώνια. Ξέρω ότι με έκλαψαν πολύ, αλλά δεν έπρεπε να γίνει. Νομίζουν ότι τρόπον τινά θα με αναστήσουν, αλλά πες τους ότι αγοράκι θα κάνουν, όχι κορίτσι, όπως νομίζουν...
Αυτή τους η πράξη δυσκολεύει την ψυχή μου...
Όσο για μένα, την τελευταία φορά που πήγα στο σχολείο πριν πεθάνω, δεν είχα μολύβι και πλάκα για να γράψω. Μια συμμαθήτρια μου όμως μου έδωσε καινούργια πλάκα και μολύβι, τα οποία δεν επέστρεψα. Πες στην μάννα μου να αγοράσει καινούργια και να τα επιστρέψει. Για το μεγάλο καλό πού θα κάνεις στην ψυχή μου θα σε πάρω τώρα μαζί μου να δεις τον θάλαμο που έχει έτοιμο ο Κύριος για μας τις παρθένες. Εμείς νυμφευθήκαμε τον Χριστό».
Βγήκαμε από το παράθυρο και ανεβαίναμε. Μας συνόδευε και ο Άγγελος κρατώντας από το χέρι την κόρη. Φθάσαμε στον Παράδεισο και τον βλέπαμε. Ήταν σπίτια πολλά αλλά πολύ ωραία.
Φθάσαμε στο παρθενικό σπίτι, αλλά δεν μ’ άφησε να μπω μέσα. Αυτή μπήκε και μου είπε: «Εσύ είσαι ακόμα στην γη δεν μπορείς να μπεις εδώ». Είδα όμως από το παράθυρο τις παρθένες, άλλες μικρές στην ηλικία και άλλες μεγάλες. Φορούσαν ρούχα πού έλαμπαν.
Μου είπαν: «Εμείς εδώ δεν έχομε ποτέ χειμώνα, ποτέ νύχτα, ποτέ βροχή. Είμαστε πάντα στο άνθος».
Μετά σήμανε ένα σήμαντρο και ήταν η ώρα για προσευχή και έπρεπε να φύγουμε. Ήθελα να μείνω και εγώ να μάθω πώς προσεύχονται, και μου είπε: «Εσείς έχετε τους παπάδες, τους πνευματικούς και σας τα λένε όλα».
Ο Άγγελος με γύρισε πίσω χωρίς να μου μιλήσει. Έβλεπα το σώμα μου να βρίσκεται στο κρεβάτι δίπλα στον άνδρα μου, ανέπνεε λίγο, ίσα - ίσα που ζούσε. Μπήκα ξανά στο σώμα μου, άφησα το βιβλίο στο τραπέζι και κοιμήθηκα. Το πρωί θα πηγαίναμε στο χωράφι για να δουλέψω στο βαμπάκι αλλά δεν μπόρεσα να πάω. Για τρεις μέρες αισθανόμουν πολύ κουρασμένη και ήμουν χλωμή.
Όταν είχα ρωτήσει το κοριτσάκι: «Καλά, για μια πλάκα και ένα μολύβι έχεις τόσες δυσκολίες; Με μας που έχουμε κάνει τόσα, τι θα γίνει»; Μου απάντησε:
«Αυτή η πλάκα και το μολύβι είναι σαν βάρος εκατό κιλών καθώς με δυσκολεύει και η αμαρτία των γονέων μου». Γι' αυτό δεν πρέπει τίποτα να χρωστάμε δανεικό σε τούτη την ζωή, αν θέλουμε να απολαύσουμε τα αγαθά του παραδείσου».
Έλεγε ο αββάς Ιωάννης:
-Η πόρτα του ουρανού είναι η ταπείνωση.
Και οι Πατέρες μας, περνώντας με χαρά μέσα από πολλές καταφρονήσεις, μπήκαν στην πόλη του Θεού».
Είπε επίσης:
-Η ταπεινοφροσύνη και ο φόβος του Θεού είναι πάνω απ΄ όλες τις αρετές.
Ρώτησε κάποια φορά:
-Ποιος πούλησε τον Ιωσήφ;
-Οι αδελφοί του, αποκρίθηκε ένας αδελφός.
-Όχι του λέει ο Γέροντας, «η ταπείνωσή του τον πούλησε, γιατί μπορούσε να πεί «είμαι αδελφός τους» και να αντιδράσει, αλλά σώπασε και χάρη στην ταπείνωση πούλησε τον εαυτό του.
Και η ταπείνωσή του τον κατέστησε άρχοντα στην Αίγυπτο.
Ο Μέγας Εφραίμ, πού ήταν πάντα αφοσιωμένος σε θεϊκές σκέψεις και σχεδόν ακατάπαυστα είχε νοερά μπροστά στα μάτια του την ημέρα της Κρίσεως και συνεχώς πενθούσε, «εμάκρυνε φυγαδεύων» κι αυτός, όπως ο ψαλμωδός, «και ηυλίσθη έν τη ερήμω» (Ψαλμ. 54:8), αποφεύγοντας κάθε θόρυβο και φασαρία και ζάλη της ζωής.
Καθώς λοιπόν πήγαινε από τόπο σε τόπο, για να ωφελήσει και να οικοδομήσει ψυχές - γιατί σ΄ αυτό τον κινούσε το Άγιο Πνεύμα-, άφησε κάποτε την πατρίδα του (Νίσιβη της Μεσοποταμίας) με εντολή του Θεού, όπως ο Αβραάμ (Γεν. 12:1), και ήρθε στην πόλη των Εδεσσηνών, τόσο για να προσκυνήσει τα τίμια λείψανα (του αποστόλου Θαδδαίου) και τους ιερούς τόπους, όσο και για να συναντήσει κάποιον λόγιο άνδρα, πού θα του έδινε καρπό γνώσεως.
Γι αυτό και παρακάλεσε το Θεό:
«Ιησού Χριστέ, Δέσποτα και Κύριε όλων, αξίωσέ με, μόλις θα μπω στην πόλη Έδεσσα, να συναντήσω έναν τέτοιον άνδρα, πού θα είναι ικανός να μιλήσει μαζί μου για την ωφέλεια και την οικοδομή της ψυχής μου».
Μετά από αυτή την προσευχή, καθώς βρισκόταν ήδη στην είσοδο της πόλης και περνούσε την πύλη της, ήταν συλλογισμένος και προσεκτικός και όλος φροντίδα, ψάχνοντας, θαρρείς, για το πώς θ΄ αντάμωνε εκείνον τον άνθρωπο και τι θα τον ρωτούσε και ποια ωφέλεια θα κέρδιζε (από τη συνάντηση αυτή).
Έτσι λοιπόν βάδιζε στην άκρη της πόλης, όταν ξαφνικά τον συναντάει μια γυναίκα, που ήταν μάλιστα πόρνη. Αυτό πάντως ήταν από το Θεό, πού πολλές φορές, μυστικά και ανεξερεύνητα, οικονομεί (τις περιστάσεις, για να πετύχει) από τα (φαινομενικά) αντίθετα πράγματα τα αντίθετά τους.
Ο ιερός Εφραίμ λοιπόν, αφού έτσι ανέλπιστα συνάντησε την πόρνη, στάθηκε αντίκρυ της και την κοίταζε κατάματα, όλος απορία, ενώ η ψυχή του ήταν γεμάτη ένταση και ταραχή, επειδή όχι μόνο δεν είχε πραγματοποιηθεί ό,τι είχε ζητήσει από το Θεό, αλλά το εντελώς αντίθετο. Η γυναίκα πάλι, βλέποντάς τον να την παρατηρεί τόσο επίμονα, ρίχνει κι αυτή επίμονη τη ματιά της επάνω του.
Αρκετή ώρα κοιτάζονταν έτσι μεταξύ τους. Έπειτα ο μεγάλος (Εφραίμ) θέλησε να την κάνει να ντραπεί και ν΄ αποκτήσει τη σεμνότητα πού αρμόζει στις γυναίκες. Και της λέει:
- Τι λοιπόν, κυρά μου; Δεν κοκκινίζεις, έχοντας έτσι καρφωμένα τα μάτια σου επάνω μου;
Μα εκείνη αποκρίθηκε:
- Σε μένα όμως ταιριάζει να σε βλέπω έτσι, γιατί έχω πλαστεί από σένα, από τη δική σου πλευρά. Εσύ, αντίθετα, δεν πρέπει να κοιτάζεις εμένα, αλλά τη γη, από την οποία πλάστηκες.
Όταν ο Εφραίμ άκουσε αυτά τα εντελώς απροσδόκητα λόγια, και τη γυναίκα ευγνωμονούσε πολύ για την ωφέλεια (πού του χάρισε), αλλά και το Θεό ευχαριστούσε θερμά, πού πολλές φορές μπορεί να μας ωφελήσει πολύ περισσότερο με γεγονότα και πρόσωπα πού δεν περιμένουμε, παρά με άλλα που περιμένουμε.
γεροντικό
True love is like the flame of a candle. However many candles you light from the flame, the initial flame remains unaffected. It doesn’t lessen at all. And every freshly lit candle has as much flame as the others do.
I want whoever is near me to feel that he has room to breathe, not that he is suffocated. I don’t call anyone to me. I don’t hold onto anyone. I don’t chase anyone away. Whoever wants comes, whoever wants stays, whoever wants leaves. I don’t consider anyone a supporter or a follower.
Speak more to God about your children than to your children about God….The soul of the teenager is in a state of an explosion of freedom. This is why it is hard for them to accept counsel. Rather than counseling them continuously and reproaching them again and again, leave the situation to Christ, to the Panagia [Mother of God], and to the Saints, asking that they bring them to reason.
I have made an agreement with God: I will empty my pockets in almsgiving and He will fill them. He has never violated our agreement. Will I violate it? May it never happen!
My heart only has entrances. It doesn’t have exits. Whoever enters remains there. Whatever he may do, I love him the same as I loved him when he first entered into my heart. I pray for him and seek his salvation.
My worst hell is to realize that I have saddened a beloved person.
Thinking about the words of the elder, I am struck by the notion of a “heart without exits.” It is like the heart of God – nothing we do can remove us. I think we often fail to understand that such love is not passive but is ever reaching toward us – ever drawing us. Our blindness makes us think that it is easier to do evil than it is to do good. God has so created us that it takes fewer muscles to smile than to frown. Even so, kindness is easier than hate. Hate exhausts us. Kindness renews our spirit moment by moment. The following is a short collection of sayings from the Elder Epiphanios of Athens (1930-1989). They are quoted from the text,
All too often do we as creatures of the Almighty forget that in each of us, no matter how spiritually depraved or perverted, is the ever present image of God. In some of us its very brilliance overshadows everything that we come in contact with and thus brings admiration and greater glory for God. On the other hand, there are those of us who live as though our existence depended only on our own initiative void of any spiritual power and thus denying the deity within us. Nevertheless, whether we recognize the fact or not. God’s image pervades our natures from the very moment of our conception.
What then is the image of God in man and how are we as Orthodox Christians to understand our unique role in human history in relation to the image of God within us?
If we attempt to discover in the Church Fathers a clear definition of what it is in man which relates or corresponds to the divine image, we run the risk of losing ourselves amidst varying assertions, which though not contradictory, cannot he applied to any one part of human nature. Sometimes the image of God is sought in the soul, or the principle, ruling part of man’s being, in his mind, in the higher faculties such as the intellect, the reason, or in the freedom proper to man, the faculty of inner determination, by virtue of which man in the true author of his actions.
Saints Irenaeus, Gregory of Nyssa and Gregory of Palamas go even one step further in asserting that the body as well as the soul shares in the character of the image of God.
Holy Scripture, on the other hand, gives no precise account of the nature of the image, but it does, however, present the whole creation of man as an act apart, different from the creation of other beings. Like the angels, who as St. Isaac the Syrian puts it, were created ‘in silence,’ man was not formed by a divine command addressed to the earth. God did not command the earth to bring forth man as He did when he created the ‘‘grass and herb yielding seed after his kind, etc..” but rather, “God said : Let us make man according to our image and likeness.”
All of mankind, however, as exemplified in Adam was led astray by deception and deliberately drew upon himself that catastrophe which all mortals now share. So the image that had been made by God had been distorted by sin. We are all familiar with the narration of the fall of man in the book of Genesis, so it will not be my purpose to belabor the details of this well-known story. There is only one important fact to bring to light . Although the image of God was distorted by sin, it was never destroyed. This image resides in man insofar as he has an intellect and a will in his very nature. This can never be taken away. No matter how much man may sin, this image will always remain. From our own funeral service we hear: “I am the image of thy glory ineffable, though I bear the brands of transgressions.”
So, God’s image may very well be covered over, it may not be truly operating to the fullest of its power, but it can never be obliterated, never be really destroyed. Therefore, the whole aim or thrust of the Christian life is precisely to allow this seed of deification, filiation in Christ, to be developed through a lifetime of submitting to the will of God.
In this fact and this fact alone there is direction. God through Jesus Christ, His express Image, makes restoration possible. This is the great truth that the early Christians seized, and this is what made them so optimistic and so joyful in regard to God’s created universe. Christ came to give us this tremendous revelation that God so loved us as to give us the possibility of becoming truly sons of God.
Life, therefore, is conceived as a battle, a struggle against the evil one and Christ opposes that evil one. We find ourselves between heaven and hell, yet no one can touch us, not even Christ, not even the devil, unless we really want to yield ourselves. Our whole life is patterned on this idea of restoring our original state, an reintegration into Christ. Christ came to restore man. He effects a recapitulation as St. Paul describes it.
The Word of God was made the Son of man in order that man might become God. He had to become all things to all man except sin. So, He comes as the perfect image of God and He gives us the possibility of restoring this likeness to God within ourselves.
The glory of all this revelation is that it is revealed to us, the Christian faith of Orthodoxy, through our sacred channels of truth, our Holy Tradition and our Holy Scripture. What an awesome responsibility lies upon Orthodox Man as the Image of God. It is left to us to bring all men to the knowledge of the truth. Is it any wonder that our rite of Baptism is also thought of as the layman’s ordination? St. Peter tells us: “Ye are a chosen generation, a royal priesthood, a holy nation, a peculiar people . . .”
God blessed the faith of the Hebrews and chose the Israelites to be a guide in the Old Testament world. The new dispensation, however, reveals to us that the Christian religion in general and the Orthodox Faith in particular has been the fulfillment of the law, of prophecy, and of salvation. How then do you as faithful Orthodox Christians understand your unique mission in life?
If you recognize your personal mission as being a means or a vehicle, or an example towards bringing others to that image, that likeness of God, are you yielding yourselves to Christ’s influence, to His presence, and to His activity. In other words, are you living accordingly.
God has created all men with this basic drive towards union with him. God has implanted in every man this yielding, this drive. This image that will only be satisfied in the full fruition as a son of God. Our lives must be candles in the hands of these in darkness. Let us not slumber nor sleep, nor expect those in search of truth to pry open our eyelids to see if God is still within us for: “Behold the bridegroom cometh at midnight and blessed is the man whom He shall find awake.”
Σ’ ένα μοναστήρι του Αγίου Όρους, το γνωρίζετε, ιδιόρυθμο ήτανε. Είπε ο παπάς στον αγωγιάτη:
-Κύριε Δημήτριε, μου φέρνεις και μένα πέντε-δέκα φορτία ξύλα, να κάψω το χειμώνα;
-Θα σου φέρω, παπα-Εφραίμ.
Έφερε.
-Φερ’ τα από ‘δω.
-Όχι από ‘κει, το ζώο φοβάται, Γέροντα.
-Φερ’ τα από ‘δω, ντε.
Μαλώσανε.
-Ασυγχώρητος.
Κι εσύ ακοινώνητος.
Έφυγε ο αγωγιάτης πήγε απάνω στο βουνό. Ο παπάς τώρα τι πρέπει να κάνει; Μπορεί να λειτουργήσει, να φέρει σε αδιαφορία, ότι εγώ είχα δίκιο; Όχι. Μπορεί να λειτουργήσει; Όχι. Τι να κάνει. Τώρα μάχονται δύο: «Καλά, αύριο που θά ‘ρθει -γιατί ήτανε βραδάκι- αύριο που θά ‘ρθει ο αγωγιάτης, του λέω ότι να με συγχωρέσει». Ο άλλος λέει: «Καλά, αν δεν έρθει ο αγωγιάτης αύριο κι έλαβε ένα τηλεγράφημα από τη γυναίκα του να πάει ότι το παιδί αρρώστησε, τι θα κάνεις;» Πάτερ, εδώ είναι ο θησαυρός του καλογήρου. Προσευχή.
-Παναγία μου, τι να κάνω; (Το Ιβήρων ήταν το μοναστήρι.)
-Παναγία Πορταΐτισσα, τι να κάνω, βοηθησέ με.
Κεραυνοβόλος έρχεται η πληροφορία, η έμπνευση, να πούμε, η παρουσία της Παναγίας.
Όλοι μας ξέρομε ότι τα μοναστήρια τα Αγιορείτικα, όταν βασιλεύει ο ήλιος κλείνουνε. Έχουν όμως κι ένα πορτάκι μικρό τόσο, που εν καιρώ, σπάνια το ανοίγουν αυτό. Ανάβει λοιπόν ο παπάς το φανάρι του, περνάει το πορτάκι κι ανεβαίνει απάνω στο βουνό.
-Καλησπέρα σας.
-Καλώς τον παπά.
-Ευλογημένε κύριε Δημήτρη, να με συγχωρέσεις.
-Θεός σχωρέσου. Συγχώρεσέ με κι εσύ.
Συγχωρεθήκανε και κατέβηκε κάτω ο παπάς πάλι και λειτούργησε την άλλη μέρα. Βλέπετε ότι σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται η προσευχή. Δεν μπορείς εκείνη την ώρα τι να κάνεις, σαστίζεις δεν ξέρεις τι να κάνεις. «Παναγία μου, τι να κάνω;» Και σε βοηθάει η Παναγία. Δεν μπορείς, πάτερ, να λειτουργήσεις. «Μη τα αμαρτήματά μου κωλύσωσι ενθάδε παραγενέσθαι το Άγιόν Σου Πνεύμα». Πάτερ μου, λειτουργάμε, μεταλαμβάνομε, η χάρις κατέρχεται, αλλά «μη εις κρίμα ή εις κατάκριμα», το λέμε κι αυτό.
Από το βίο του Γέροντος Εφραίμ Κατουνακιώτου
http://www.agioritikovima.gr/
Επισκέφθηκαν κάποιοι αδελφοί τον αββά Αντώνιο και του λένε
- Πες μας ένα λόγο, πώς να σωθούμε;
Και ο γέροντας τους απάντησε
- Ακούσατε την Αγία Γραφή; Αυτό σας αρκεί.
Εκείνοι όμως του είπαν
- Θέλουμε ν’ ακούσουμε κι από σένα μια συμβουλή, πατέρα.
Ο γέροντας λοιπόν τους απάντησε
- Λέει το Ευαγγέλιο, αν κάποιος σε κτυπήσει στη δεξιά πλευρά γύρισε να σε κτυπήσει και στην άλλη.
Εκείνοι του απαντούν
- Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε.
Τους λέει ο γέροντας
- Αν δεν μπορείτε να το γυρίσετε και την άλλη πλευρά, τουλάχιστον υπομείνετε το ένα χτύπημα.
Εκείνοι του απαντούν
- Ούτε αυτό το μπορούμε.
Και ο γέροντας λέει
- Αν ούτε αυτό δεν μπορείτε, τότε μην ανταποδώσετε το χτύπημα.
Εκείνοι πάλι του απάντησαν
- Ούτε αυτό το μπορούμε.
Τότε ο γέροντας λέει στον μαθητή του.
- Φτιάξε τους λίγο τραχανά, γιατί είναι άρρωστοι.
Και σ’ εκείνους είπε
- Αν δεν μπορείτε αυτό και δεν θέλετε το άλλο, τι να σας κάνω;
Χρειάζεται προσευχή.
http://www.agioritikovima.gr
