This is the way we should see Christ. He is our friend, our brother; He is whatever is good and beautiful. He is everything. Yet, He is still a friend and He shouts it out, “You’re my friends, don’t you understand that? We’re brothers. I’m not…I don’t hold hell in my hands. I am not threatening you. I love you. I want you to enjoy life together with me.”
Love Christ and put nothing before His Love. He is joy, He is life, He is light. Christ is Everything. He is the ultimate desire, He is everything. Everything beautiful is in Christ. Somebody who is Christ’s must love Christ, and when he loves Christ he is delivered from the Devil, from hell and from death.
By Bishop John (Kallos) of Thermon
The first and great commandment of Christ was the commandment to love. “Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart and with all thy soul, and with all thy strength, and with all thy mind; and thy neighbor as thyself.” Luke 10:27. This commandment of our Lord and Saviour Jesus Christ passed through my mind as I read the book “Why Pray” by Fr. Mark Gibbard. In the chapter entitled, ‘Praying is Exploration,’ he says, ‘Seldom in the history of mankind has there been such real concern for our fellow man, than there is today. There are the demands that poverty should be wiped out. There are the protests against the horror of war. There are the struggles against unjust racial discrimination. Concern about man and unconcern about God. Demand for action and disregard for prayer.’
Now that ‘man has come to age,’ he considers himself the measure of all things. There is no God for him, nor are there any values to be honored, except those which suit him. Everything is relative. No authority, be it ecclesiastical or civil, is respected, for man now considers himself to be the final authority in all things. Institutions of every shape and form are a threat to him, and should be undermined until their self-destruction is brought about, for they represent the authority of God.
Secular man today sees, and yet he does not see. Secular man today hears, and yet he does not hear. For all of creation speaks of the existence of God. They pretend to live in love, and yet they thrive on hate. In I John 4:16, we note, “he who lives in love, lives in God.” Secular man by ignoring all the moral values and institutions of mankind believes that he is living life to the fullest, yet that is the furthest from the truth. St. Paul says, “To me to live is Christ.” Philippians 1:21. A Christian, likewise, can only live if he, too, loves God with all his heart and with all his soul and with all his strength and with all his mind. Man cannot serve two masters, for as St. Luke observes, “for either he will hate the one and love the other; or else he will hold to the one, and despise the other. Ye cannot serve God and mammon.” Luke 16:13. A choice has to be made.
As Nicholas Berdyaev, who was near enough to Marxism to be appointed to a chair of philosophy at Moscow University after the Russian Revolution, but who later returned to the Orthodox faith observes, “Man without God is no longer man.” St. Paul in Acts 17:28 is quoted as saying. “In God we live and move and have our being.” In this vein, we might also quote Albert Camus, the French existentialist who contended that “To understand the world, it is necessary sometimes to turn away from the world; to serve men better, it is necessary for a moment to keep them at a distance.”
It goes without saying, that all this talk about God to the secular man of our godless age sounds phony. For him the only reality is the ‘trip’ he takes into fantasy. Yet, St. Augustine wrote “Since nothing that is could exist without thee (meaning God), thou must in someway be in all that is.” Hans Urs von Balthasar wrote “For God is either the fullness of fullness, the value of all that is valuable, the wholeness of wholeness, the life of life, or he is nothing.”
St. John the Theologian states “Everyone who loves is a child of God and knows God, but the unloving know nothing of God.” I John 4:7. Love is turning to the one loved — the beloved. If we love God, then we must turn to Him and allow His will to be done. In these times of accelerated change, it is not God and his Church that must change, but it is we, the Christians, the followers of Christ, in this secular and godless society, that must undergo a change — and change for the better. In order that we change, we must start where we are, with the real me, with all my faults and virtues, in relationship to who God is. For only out of understanding the theological issues of God, can we become what we ought to be as Christians. The criterian of what we ought to be and how we ought to live, is not to be found in the unstable pluralism of American society, but rather in the Orthodox Christian tradition which has preserved faithfully the faith and morals of Jesus Christ unaltered and unchanged throughout the history of Christianity.
Loving God with all one’s heart and soul and strength and mind is more than just hearing Christ’s call. It is responding to His calling. The call of Christ to worship Him on Sunday is more than just listening to prayers and hymns and watching the religious drama of Jesus Christ. The gathering of the faithful at the celebration of the Holy Eucharist should be doing what is being done, and not just thinking about it, otherwise, there can be no union with God. Maybe an encounter, but never a union with God. To love God is to be willing to do His will and not that of our selfish self. God wills that during the celebration of the Liturgy, we Orthodox Christians, clergy and laity alike, play our part, for each one of us has something to do and a role to play.
It is in the Temple of God that the ecclesia encounters God and enters into union with Him by the reception of the Holy Eucharist, thereby bearing witness to all that he is a Christian. Since the final end of love is the completest union possible, love exacts a communion of soul, heart, strength and mind. In the like manner, a faithful Orthodox Christian truly expresses his love for God whenever he enters into union with God through the reception of the Holy Eucharist, which is the sole purpose for the celebration of the Liturgy and the attendance of the faithful. A nominal Orthodox Christian displays lack of love for God when he looks upon the Temple of God as he would a business, a fraternal organization or a club. With such an attitude, he fails to recognize that the Church is a divine institution intended for the theosis of man by the impartation of Divine Grace through the Sacraments. Consequently, the respect displayed or lack of it in the Temple of God during liturgical services and otherwise is predetermined. Therefore, it is of the utmost importance that we possess the correct understanding of what the Church is, coupled with faith in God, in order to be able to love God with all our heart and all our soul and all our strength and all our mind.
«Μη απόστρεψεις το πρόσωπόν σου από του παιδός σου, ότι θλίβομαι, ταχύ επάκουσόν μου. Πρόσχες τη ψυχη μου και λύτρωσαι αυτήν»
(Μέγα Προκείμενον - Ψαλμ. 68,18-19)
Για μια ακόμη φορά, η χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού μας αξιώσε να εισέλθουμε στην ιερή περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ποιό είναι το νόημα αυτής της περιόδου; Το βρίσκουμε, αριστοτεχνικά εκφρασμένο, στο «Μέγα Προκείμενο» του εσπερινού, ένα από τα δύο Προκειμένα, που ψάλλουμε εναλλάξ στους Κατανυκτικούς Εσπερινούς. Πρόκειται για δύο στίχους του 68ου Ψαλμού.
Ο Δαβίδ δοκιμάζει μεγάλη θλίψη. Βρίσκεται αντιμέτωπος με φοβερούς εχθρούς. Ωστόσο, είναι βέβαιος για την αγάπη του Θεού, και με αυτή τη βεβαιότητα απευθύνεται και Τον παρακαλεί να ακούσει τη δέησή του, να τον λυτρώσει από τους εχθρούς του, να τον απαλλάξει από τις συμφορές του. «Μην αποστρέψεις το πρόσωπο Σου από εμένα τον δούλο Σου, διότι υποφέρω πολύ. Άκουσέ με γρήγορα, χωρίς καθυστέρηση. Δείξε μου προσοχή και ελευθέρωσέ με».
Οι στίχοι, όπως βλέπουμε, αποτελούν δέηση. Είναι μια ισχυρή κραυγή ικεσίας, στα χείλη του Δαβίδ που εκφράζουν συγκεκριμένα αιτήματα που υπαγόρευαν οι τραγικές περιστάσεις στις οποίες βρισκόταν. Στα χείλη τα δικά μας, ολόκληρη την περίοδο της Τεσσαρακοστής, ερμηνεύουν το πνεύμα και το χαρακτήρα αυτής της περιόδου. Συνοψίζουν το περιεχόμενο και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, τη συντριβή και την κατάνυξη της προσευχής.
Οι θλίψεις και οι διάφορες δοκιμασίες αποτελούν μια αδιαμφισβήτητη μεταπτωτική πραγματικότητα, που ισχύει για όλους τους ανθρώπους" αποτελούν τον κλήρο, τη μερίδα της χριστιανικής ζωής. Η θλίψη της χριστιανικής ζωής δεν είναι πάντοτε αίσθηση φυσική του πόνου. Είναι και αίσθηση ψυχική, η οποία προσδιορίζεται από αίτια πνευματικά. Η συναίσθηση της ανθρώπινης αδυναμίας, η επίγνωση των λαθών και των αποτυχιών, η συνειδητοποίηση του πολέμου από τον πονηρό και τα όργανά του και πάνω απ' όλα η αίσθηση της θείας απουσίας, συχνά μας θλίβουν. Μας προκαλούν ψυχικό πόνο. Και τότε στρεφόμαστε προς το Θεό και Τον παρακαλούμε να μην αποστρέψει το πρόσωπό Του από μας. Η σχέση μας με το Θεό είναι σχέση προσωπική. Και όπως σε μια ανθρώπινη σχέση επιθυμούμε να δούμε το πρόσωπο του άλλου, έτσι και στη σχέση μας με τον προσωπικό Θεό.
Το γεγονός ότι ο Θεός μπορεί να κάνει αισθητή την παρουσία Του ή μπορεί να μας αφήνει με την αίσθηση της απουσίας Του, είναι απόδειξη αυτής της ζωντανής και πραγματικής σχέσεως.
Συνάντηση, λοιπόν, και επικοινωνία προσωπική σημαίνει να δούμε, να απολαύουμε το πρόσωπο του άλλου. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο στη σχέση του πιστού με το Θεό. Αντίθετα, ό,τι πιο φοβερό και απευκταίο είναι ο άνθρωπος «να μη δει Θεού πρόσωπο»!
Το πρόσωπο του Θεού στην Π. Δ. είναι θανάσιμα φοβερό για τον άνθρωπο. Ακόμη και ο μέγας Μωυσής, στον οποίο μίλησε ο Θεός «ενώπιος ενωπίω»,όταν ζητά να δει τη δόξα του Θεού, δεν τον βλέπει παρά από πίσω.
Ό,τι ήταν αδύνατο στην Π. Δ. έγινε δυνατό στην Κ. Δ., στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Επισημαίνει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης" «η υπόσταση του Υιού που ενανθρώπησε γίνεται κατά κάποιο τρόπο μορφή και πρόσωπο, μέσω του οποίου φτάνουμε στην επίγνωση του Πατέρα».
Οι πιστοί, χάρη στο Άγιο Πνεύμα που κατοικεί μέσα μας και μας ανακαινίζει, μπορούμε «ανακεκαλυμμένω προσώπω», δηλαδή με ακάλυπτο το πρόσωπο, να αντανακλούμε τη δόξα του Κυρίου και να μεταμορφωνόμαστε «από δόξης εις δόξαν»(Β' Κορ. 3,1
.
Η δωρεά αυτή εν τούτοις δεν είναι ακόμα πλήρης. Αποτελεί ελπίδα και προσδοκία. Ό,τι αξιωνόμαστε να βλέπουμε στον παρόντα κόσμο, αυτό γίνεται σαν σε καθρέφτη, αμυδρά. Τότε, στη Βασιλεία των ουρανών, θα αξιωθούμε να δούμε το Θεό «πρόσωπον προς πρόσωπον».
Όσο επιθυμητό και εράσμιο πράγμα είναι η φανέρωση του προσώπου του Θεού, τόσο φοβερό και επώδυνο είναι να το αποστρέφει από μας. Τί σημαίνει άραγε ότι ο Θεός αποστρέφει το πρόσωπο Του;
Μας το εξηγεί ο Μ. Βασίλειος: «Λέμε ότι ο Θεός αποστρέφει το πρόσωπό Του, όταν στις διάφορες περιστάσεις επιτρέπει να περιπέσει κάποιος σε πειρασμούς για να φανερωθεί η πνευματική ανδρεία του αγωνιζομένου ».
Ζητώντας, λοιπόν, να μην αποστρέψει ο Θεός το πρόσωπό Του, τον παρακαλούμε να μη μας εγκαταλείψει στη δύσκολη ώρα. Να μην αποσύρει τη θεϊκή Του σκέπη. Να μην επιτρέψει πειρασμούς που δεν μπορούμε να σηκώσουμε. Και ακόμη, να μας δίνει τη δύναμη, ώστε να μπορούμε να τους υποφέρουμε.
« ...;Ταχύ επάκουσόν μου, πρόσχες τη ψυχή μου και λύτρωσαι αυτήν».
Ο Δαβίδ ζητά από το Θεό να τον ακούσει, τον παρακαλεί να δώσει προσοχή και να τον λυτρώσει. Οι λόγοι του, μας αποκαλύπτουν την εξάρτησή του από το Θεό" τη βαθιά ανάγκη που αισθάνεται για τη θεία Παρουσία.
Η προσευχή μας δεν μπορεί, δεν πρέπει να είναι κενοί λόγοι. Η αληθινή προσευχή είναι έκφραση πίστεως. Είναι διάλογος αγάπης και κοινωνία προσωπική και όχι ένας συμβατικός μονόλογος χωρίς αξία και νόημα. Λόγια που πέφτουν στο κενό μόλις φύγουν από τα χείλη μας!
Προσευχόμαστε στο Θεό, γιατί έχουμε τη βεβαιότητα πως μας ακούει. Του ζητάμε να μας ακούσει και να μας προσέξει, γιατί γνωρίζουμε πως απευθυνόμαστε στον γεμάτο αγάπη Πατέρα.
Προσοχή όμως! Ποτέ ας μη μας διαφεύγει πως ό ,τι ζητάμε από το Θεό, όσο θερμά και αν Του το ζητάμε, αποτελεί ικεσία και παράκληση και όχι διαταγή. Η προσευχή που δεν συνοδεύεται και από εμπιστοσύνη δεν είναι γνήσια. Πάνω από τη δική μας κρίση οφείλουμε να βάζουμε την κρίση του Θεού και να Του δείχνουμε εμπιστοσύνη" εμπιστοσύνη στην αγάπη και τη σοφία Του.
Η προσευχή πάνω απ' όλα είναι έκφραση αγάπης. Είναι προσφορά και όχι λήψη. Προσευχόμαστε γιατί αγαπούμε το Θεό και όχι για να λάβουμε από το Θεό. Το γνησιότερο κίνητρο προσευχής είναι ο πόθος του Θεού, η δίψα της λυτρώσεως. Η αληθινή προσευχή ως κέντρο και σημείο αναφοράς έχει το Θεό και την αγάπη Του και όχι το άτομό μας και τις υλικές μας ανάγκες.
Η αληθινή προσευχή είναι αυτοπαράδοση και αυτοεγκατάλειψη στην αγάπη και την πρόνοιά Του. Ζητώντας να μας λυτρώσει, σημαίνει πως θέλουμε ν' ανήκουμε σ' Εκείνον και μόνο. Εκείνος να μας κυβερνά, να μας φωτίζει. Η δική Του θεία ζωή να γίνεται και δική μας.
«Μη γίνεσαι άφρων στα αιτήματά σου» μας συμβουλεύει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. «Γίνε σοφός στις προσευχές σου ...; Ζήτησε τα τίμια ...;».
Τα αιτήματα που απευθύνουμε στο Θεό θα πρέπει να τα διακρίνει η φρόνηση και όχι η αφροσύνη. Να αποδεικνυόμαστε ώριμοι πνευματικά στις προσευχές μας. Και να ζητάμε αυτά που έχουν αληθινή και αιώνια αξία και όχι πράγματα ασήμαντα ή μάταια" να ζητάμε « τα κρείττονα και σωτηρίας εχόμενα» κατά την έκφραση του αποστόλου Παύλου
Η πύλη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής άνοιξε και η Εκκλησία μας προσκαλεί όλους μας, τα παιδιά της, να αναλάβουμε τον καλόν αγώνα της πίστεως.
Για να κάνουμε όμως αυτόν τον αγώνα έχουμε ανάγκη από τη δύναμη του Θεού, από το προστατευτικό βλέμμα και την ευμένεια του θείου προσώπου Του.
Αυτό μας συμβουλεύει και ο Μ. Βασίλειος να παρακαλούμε συνεχώς :
«Ας ευχόμαστε πάντοτε να λάμπει πάνω μας το πρόσωπο του Θεού, ώστε να είμαστε ιεροπρεπείς στη συμπεριφορά, πράοι και η θερμή διάθεσή μας για καθετί το καλό να μας διατηρεί με κάθε τρόπο ατάραχους». Αμήν.
