How are we to come to this humility and leave behind us the deadly swelling of arrogance? By exercising ourselves in it in all things, and by keeping in mind that there is nothing which cannot be a danger to us. For the soul becomes like the things to which it gives itself, and takes the character and appearance of what it does. Let your demeanor, your dress, your walking, your sitting down, the nature of your food, the quality of your being, your house and what it contains, aim at simplicity. And let your speech, your singing, your manner with your neighbor, let these things also be in accord with humility rather than with vanity. In your words let there be no empty pretence, in your singing no excess sweetness, in conversation be not ponderous or overbearing. In everything refrain from seeking to appear important. Be a help to your friends, kind to the ones with whom you live, gentle to your servant, patient with those who are troublesome, loving towards the lowly, comforting those in trouble, visiting those in affliction, never despising anyone, gracious in friendship, cheerful in answering others, courteous, approachable to everyone, never speaking your own praises, nor getting others to speak of them, never taking part in unbecoming conversations, and concealing where you may whatever gifts you posses."
- Γιατί μερικές φορές, ενώ η συνείδηση μας ελέγχει, δεν κάνουμε τον ανάλογο αγώνα, για να διορθωθούμε;
- Αυτό μπορεί να συμβή και από ένα τσάκισμα ψυχικό. Όταν είναι κανείς πανικοβλημένος από κάποιον πειρασμό, θέλει να αγωνισθή, αλλά δεν έχει διάθεση, δεν έχει ψυχική δύναμη. Τότε πρέπει να τακτοποιηθή εσωτερικά με την εξομολόγηση. Με την εξομολόγηση παρηγοριέται, τονώνεται και ξαναβρίσκει με την Χάρη του Θεού το κουράγιο για αγώνα. Αν δεν τακτοποιηθή, μπορεί να του έρθη και άλλος πειρασμός, οπότε, θλιμμένος όπως είναι, τσακίζεται περισσότερο, τον πνίγουν οι λογισμοί, απελπίζεται και μετά δεν μπορεί να αγωνισθή καθόλου.
- Και αν αυτό συμβαίνη συχνά;
- Αν συμβαίνη συχνά, πρέπει ο άνθρωπος να τακτοποιήται συχνά, να ανοίγη την καρδιά του στον πνευματικό, για να παίρνη κουράγιο. Και όταν τακτοποιηθή, πρέπει να βάλη την μηχανή να τρέξη, να αγωνισθή φιλότιμα και εντατικά, για να πάρη καταπόδι τον έξω από ‘δώ.
- Γέροντα, όταν δεν αισθάνωνται την ανάγκη για εξομολόγηση, τι φταίει;
- Μήπως δεν παρακολουθείς τον εαυτό σου; Η εξομολόγηση είναι μυστήριο. Να πηγαίνης και απλά να λες τις αμαρτίες σου. Γιατί, τι νομίζεις; Πείσμα δεν έχεις; Εγωισμό δεν έχεις; Δεν πληγώνεις την αδελφή; Δεν κατακρίνεις; Μήπως εγώ τι πηγαίνω και λέω; «Θύμωσα, κατέκρινα…» και μου διαβάζει ο πνευματικός την συγχωρητική ευχή. Αλλά και οι μικρές αμαρτίες έχουν και αυτές βάρος. Όταν πήγαιναν στον Παπα-Τύχωνα να εξομολογηθώ, δεν είχα τίποτα σοβαρό να πω και μου έλεγε: «Αμμούδα, παιδάκι μου, αμμούδα»! Οι μικρές αμαρτίες μαζεύονται και κάνουν ένα σωρό αμμούδα, που είναι όμως βαρύτερη από μια μεγάλη πέτρα. Ο άλλος που έχει κάνει ένα αμάρτημα μεγάλο, το σκέφτεται συνέχεια, μετανοεί και ταπεινώνεται. Εσύ έχεις πολλά μικρά. Εάν όμως εξετάσης τις συνθήκες με τις οποίες εσύ μεγάλωσες και τις συνθήκες με τις οποίες μεγάλωσε ο άλλος, θα δης ότι είσαι χειρότερη από εκείνον. Να προσπαθής επίσης να είσαι συγκεκριμένη στην εξομολόγησή σου. Δεν φθάνει να πη κανείς λ.χ. «ζηλεύω, θυμώνω κ.λπ.», αλλά πρέπει να πη τις συγκεκριμένες πτώσεις του, για να βοηθηθή. Και, όταν πρόκειται για κάτι βαρύ, όπως η πονηριά, πρέπει να πη και πως σκέφθηκε και πως ενήργησε· αλλιώς κοροϊδεύει τον Χριστό. Αν ο άνθρωπος δεν ομολογή την αλήθεια στον πνευματικό, δεν του αποκαλύπτη το σφάλμα του, για να μπορέση να τον βοηθήση, παθαίνει ζημιά, όπως και ο άρρωστος κάνει μεγάλο κακό στην υγεία του, όταν κρύβη την πάθησή του από τον γιατρό. Ενώ, όταν εκθέτη τον εαυτό του όπως ακριβώς είναι, τότε ο πνευματικός μπορεί να τον γνωρίση καλύτερα και να τον βοηθήση πιο θετικά.
Ύστερα, όταν κανείς αδικήση ή πληγώση με την συμπεριφορά του έναν άνθρωπο, πρέπει πρώτα να πάη να του ζητήση ταπεινά συγχώρηση, να συμφιλιωθή μαζί του, και έπειτα να εξομολογηθή την πτώση του στον πνευματικό, για να λάβη την άφεση. Έτσι έρχεται η Χάρις του Θεού. Αν πη το σφάλμα του στον πνευματικό, χωρίς προηγουμένως να ζητήση συγχώρηση από τον άνθρωπο που πλήγωσε, δεν είναι δυνατόν να ειρηνεύση η ψυχή του, γιατί δεν ταπεινώνεται. Εκτός αν ο άνθρωπος που πλήγωσε έχη πεθάνει ή δεν μπορή να τον βρη, γιατί άλλαξε κατοικία και δεν έχει την διεύθυνσή του, για να του ζητήση, έστω και γραπτώς, συγγνώμην, αλλά έχη διάθεση να το κάνη, τότε ο Θεός τον συγχωρεί, γιατί βλέπει την διάθεσή του.
- Αν, Γέροντα, ζητήσουμε συγχώρεση και δεν μας συγχωρήση;
- Τότε να κάνουμε προσευχή να μαλακώση ο Θεός την καρδιά του. Υπάρχει όμως περίπτωση να μη βοηθάη ο Θεός να μαλακώση η καρδιά του, γιατί, αν μας συγχωρήση, μπορεί να ξαναπέσουμε στο ίδιο σφάλμα.
- Γέροντα, όταν κανείς κάνη ένα σοβαρό σφάλμα, υπάρχει περίπτωση να μην μπορή να το εξομολογηθή αμέσως;
- Γιατί να το αφήση; Για να ξινίση; Όσο κρατάς ένα χαλασμένο πράγμα, τόσο χαλάει. Γιατί να αφήση να περάσουν ένας-δύο μήνες, για να πάη στον πνευματικό να το εξομολογηθή; Να πάη το συντομώτερο. Αν έχη μια πληγή ανοιχτή, θα αφήση να περάση ένας μήνας, για να την θεραπεύση; Ούτε να περιμένη να πάη, όταν θα έχη πολύ χρόνο ο πνευματικός, για να έχη πιο πολλή άνεση. Αυτό το ένα σφάλμα, τακ-τακ να το λέη αμέσως και μετά, όταν ο πνευματικός θα έχη χρόνο, να πηγαίνη για πιο πολύ, για μια συζήτηση κ.λπ.
Δεν χρειάζεται ώρα πολλή, για να δώσω εικόνα του εαυτού μου. Όταν η συνείδηση δουλεύη σωστά, δίνει ο άνθρωπος με δυο λόγια εικόνα της καταστάσεώς του. Όταν όμως υπάρχη μέσα του σύγχυση, μπορεί να λέη πολλά και να μη δίνη εικόνα. Να, βλέπω, μερικοί μου γράφουν ολόκληρα τετράδια, είκοσι-τριάντα σελίδες αναφοράς με μικρά γράμματα, και μερικές σελίδες υστερόγραφο… Όλα αυτά που γράφουν, μπορούσαν να τα βάλουν σε μια σελίδα.
Μια από τις αιτίες είναι επειδή, αντί οι μάνες να προσεύχονται για την οικογένειά τους, για τα παιδιά τους, κάθονται και παρακολουθούν ένα σωρό τηλεοπτικές σειρές! Δεν θέλουν να τις χάσουνε! Ρώτησε τις μάνες όλες, ποιες γονατίζουν και προσεύχονται;
Κάποιες πιθανόν να προσεύχονται, αλλά τι προσευχή αναπέμπουν στον Θεό;
Εκεί είναι τώρα το μυστικό.
Θα σας το πω με ένα παράδειγμα. Είδα με τα μάτια μου μια κοπέλα, να παίρνει τηλέφωνο. Την ώρα που μιλούσε με το παλικάρι της τσακώθηκαν και μετά από λίγο χωρίσανε. Έβαλε η κοπέλα τα κλάματα και εγώ την ρώτησα: -Τι έχεις παιδί μου; -Χωρίσαμε κι εγώ τον αγαπώ. Και άρχισε να κλαίει. -Τι κάνει η έλλειψη του αγαπημένου; Φέρνει δάκρυα, το αίσθημα ότι χάνεις κάποιον που αγαπάς. -Τι κάνει τότε η καρδιά σου; Κλαίει, λυπάται, πονά, δεν θες να τον χάσεις. Αυτό ακριβώς είναι.
Τώρα, ρωτήστε τον εαυτό σας: -Πότε μπόρεσε κανείς με δάκρυα να αναζητήσει τον Θεό; -Πότε μπόρεσε με δάκρυα να Τον αγαπήσει; -Πότε μπόρεσε να Τον νιώσει τόσο δικό Του και να νιώσει τόσο πολύ την έλλειψή Του, ώστε με δάκρυα να Τον αναζητήσει; Αυτό είναι ο θεϊκός έρωτας! Το καταλάβατε; Γι’ αυτό και σήμερα, ενώ υπάρχουν πολλοί που προσεύχονται, λίγοι είναι αυτοί που είναι ενωμένοι με τον Χριστό, σαν ένα. Ο Χριστός δεν ζητάει τυπικές παπαγαλίστικες προσευχές. Την καρδιά μας ζητάει. Δεν τον σαγηνεύουν τα περίπλοκα και αδιάφορα λόγια. Την ψυχή μας θέλει. Οι προσευχές μας να είναι εγκάρδιες, να Του μιλάμε απλά και αληθινά! ___________________________ ΕΓΓΥΣ ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΙΣ ΣΥΝΤΕΤΡΙΜΜΕΝΟΙΣ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΑΠΕΙΝΟΥΣ ΤΩ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΣΩΣΕΙ. (Ψαλμ. 34, 18)
(= Ο Κύριος είναι κοντά σε όσους έχουν συντετριμμένη καρδιά, και θα σώσει τους ταπεινούς στο πνεύμα.)
The key to our spiritual maturity is humility. It is in humility that we are able to do God's will. God's will works in two ways: Things that He desires and those that He permits. It is when we we surrender our own will that we begin to see what He desires for us and are able to differentiate from those He permits.
Elder Macarius says, Since God's will works in two ways, it does not bind us or make us unfree. Some things He desires; others He permits. The second way is made manifest when we insist on things happening as we think best. But when we docilely abandon ourselves to His will, He manifests the first, which is, ultimately, of greater advantage to us. This idea of surrender of our will is not easy to accomplish and requires much work with such activities like fasting, prayer, reading of Scripture, participating in the Sacraments––all the elements of the Orthodox Way of Life. This is the aim of the Orthodox Way of Life.
How often do we sit and reflect on spiritual questions, using our own thoughts to figure things out. The more we think about the issue the more clear it becomes to us what is right. Then when we go to talk with our spiritual father our mind is fixed and often we find ourselves only defending our own thought.
Elder Paisios, often had little patience for such people who were unable to listen to to one such person he said the following:
Do not listen to your own thoughts, because you will end up losing your mind. Be careful, you have a very good machine, but its wheel faces the wrong direction. You have to turn it to the right direction, where the good thoughts are. Only you, yourself, can do this along with the help of God. Nobody else can do it for you, as you are free and self-dependent. You turn the wheel, and your spiritual father will show you the direction.Our thoughts, even well intentioned can block us from receiving the spiritual advice we badly need.
Source: Elder Paisios of the Holy Mountain, p 35-36
It may seem a lot of effort over just seven words: Finding 110 Eastern Orthodox Christians, giving them a battery of tests ranging from psychology to theology to behavioral medicine, and then repeating the tests 30 days later. But the seven words—”Lord Jesus Christ, have mercy on me” (a.k.a. the Jesus Prayer)—are among the most enduring in history. What Boston University psychologist George Stavros, Ph.D., wanted to find out was whether repeating the Jesus Prayer for ten minutes each day over the 30 days would affect these people’s relationship with God, their relationships with others, their faith maturity, and their “self-cohesion” (levels of depression, anxiety, hostility, and interpersonal sensitivity). In short, Stavros was asking whether the Jesus Prayer can play a special role in a person’s “journey to the heart.”
The answer—at least on all the scales that showed any significant effect compared to the control group—turned out to be a resounding yes. Repeating the contemplative prayer deepened the commitment of these Christians to a relationship with a transcendent reality. Not only that, it reduced depression, anxiety, hostility, and feelings of inferiority to others. So powerful were the psychological effects of the prayer that Stavros urges his colleagues to keep it in mind as a healing intervention for clients. He recommends that the prayer be used along with communal practices so that one’s relationship with God and others is “subtly and continuously tutored.” In other words, going inside to find God does not mean going it alone.
This is the way we should see Christ. He is our friend, our brother; He is whatever is good and beautiful. He is everything. Yet, He is still a friend and He shouts it out, “You’re my friends, don’t you understand that? We’re brothers. I’m not…I don’t hold hell in my hands. I am not threatening you. I love you. I want you to enjoy life together with me.”
Love Christ and put nothing before His Love. He is joy, He is life, He is light. Christ is Everything. He is the ultimate desire, He is everything. Everything beautiful is in Christ. Somebody who is Christ’s must love Christ, and when he loves Christ he is delivered from the Devil, from hell and from death.
Source: Klitos Joannidis. Elder Porphyrios: Testimonies and Experiences. The Holy Convent of the Transfiguration of the Savior: Athens 1995
Some written prayers are simply better than anything you can think of yourself. There are phrases in this traditional Orthodox “prayer before bed” that speak worlds. “…or seen the beauty of someone and been wounded by it in my heart…”
To the Holy Spirit:
O Lord, the Heavenly King, the Comforter, the Spirit of Truth: have compassion and mercy on me, Thy sinful servant! Absolve me, who am unworthy. Forgive all the sins I have committed this day both in my humanity and my inhumanity, behaving worse than beasts in sins voluntary and involuntary, known and unknown, from my youth, from evil suggestions, haste and despondency. If I have sworn by Thy name or blasphemed it in thought; if I have reproached anyone or become angered by something; or slandered or saddened anyone in my anger; or have lied, or slept unnecessarily; or a beggar has come to me and I have despised him; or have saddened my brother or quarreled with him; or have judged someone; or have allowed myself to become haughty, proud or angry; or, when standing in prayer, my mind has been shaken by the wickedness of this world; or have entertained depraved thoughts; or have over-eaten, over-drunk or laughed mindlessly; or have had evil thoughts or seen the beauty of someone and been wounded by it in my heart; or have spoken inappropriately; or have laughed at my brother’s sins when my own transgressions are countless; or have been indifferent to prayer; or have done any other evil that I can not remember – for I have done all this and more: have mercy, O Master, my Creator, on me, Thy despondent and unworthy servant! Absolve, remit and forgive me, in Thy goodness and love for mankind that I, who am prodigal, sinful and wretched, may lie down in peace and find sleep and rest. May I worship, hymn and praise Thy most honorable name, with the Father and His only-begotten Son, now and ever and unto ages of ages. Amen.
Στην αρχή της μετάνοιας επικρατεί θλίψη, σύντομα όμως διαπιστώνουμε ότι μπαίνει μέσα μας ενέργεια νέας ζωής, που προκαλεί θαυμαστή αλλοίωση του νου. Αυτή η κίνηση προς μετάνοια εμφανίζεται ως ανεύρεση του Θεού της αγάπης. Ενώπιον του πνεύματος μας διαγράφεται ευκρινέστερα η μεγαλοπρεπής εικόνα του Πρωτοπλάστου Ανθρώπου. Ατενίζοντας αυτή την ωραιότητα ανακαλύπτουμε ποιά φοβερή διαστροφή έπαθε μέσα μας η πρωταρχική ιδέα του Δημιουργού για μας. Η χάρη της μετάνοιας μας αποκαλύπτει την εικόνα του Υιού του Θεού. Ω, πόσο οδυνηρή είναι η πορεία αυτή! Φλογερή ρομφαία διαπερνά την καρδιά μας . Και πώς να μιλήσουμε για τη φρίκη, που νοιώθουμε τότε; Και πώς να περιγράψουμε την πράξη αυτή της αναπλάσεώς μας από το Θεό; Η εικόνα του «Μονογενούς και ομοουσίου τω Πατρί Υιού και Λόγου» ανάβει μέσα μας δυνατό πόθο να ομοιωθούμε με Αυτόν σε όλα. Και βρισκόμαστε ξανά στη παράδοξη θέση: Πάσχουμε, αλλά με άλλο πόνο , που πριν μας ήταν άγνωστος. Είναι πόνος που μας εμπνέει, δεν σκοτώνει. Σ' αυτόν συνυπάρχει άκτιστη δύναμη. Μπαίνουμε στην θεία απειρότητα. Μένουμε εκστατικοί με όσα γεγονότα μας συμβαίνουν. Το μεγαλείο Του μας υπερβαίνει. Σμικρυνόμαστε όταν το συνειδητοποιήσουμε, συγχρόνως δε έρχεται ο Θεός να μας αγκαλιάσει, όπως ο Πατέρας της ευαγγελικής περικοπής. Ο φόβος και ο τρόμος αποχωρούν δίνοντας τη θέση τους στην παρουσία του Θεού. Ο Πατέρας, μας ντύνει με πολύτιμα ρούχα, μας στολίζει με ουράνιες δωρεές, καλύτερη των οποίων είναι η αγάπη που όλα τα σκεπάζει. Ο πρώτος πόνος της μετάνοιάς μας, μεταβάλλεται σε χαρά και γλυκύτητα αγάπης. Τώρα η αγάπη παίρνει νέα μορφή: την ευσπλαχνία σε κάθε κτίσμα που στερείται το θείο Φως.
Ο ενθουσιασμός είναι μεγάλος, και ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι αρχίζουμε να κατανοούμε το θέλημα του Θεού, βλέπουμε τους εαυτούς μας στο δρόμο της δημιουργικής πορείας του Ίδιου του Θεού. Συνεργασθήκαμε μαζί Του για την ανόρθωσή μας από την πτώση και την παραμόρφωση και να , μας κάνει συνεργάτες Του, «εις το Αυτού γεώργιον». Αυτή είναι η πορεία της «εν Πνεύματι» αναγεννήσεώς μας με την μετάνοια.
Α για να Αγαπάω Β για να Βοηθώ Γ για να Γαληνεύω Δ για να Δεηθώ Ε ο Εξομολόγος Ζ όπως η Ζωή Η όπως η Ηρεμία Θ όπως λέω Θεός Ι όπως Ιησούς Κ για να Κοινωνάω Λ για να Λυτρωθώ Μ για να Μετανοώ Ν όπως Ο Ναός Ξ θα πει πως δεν Ξεχνάω Ο Ορθοδοξία Π όπως η Παναγία Ρ όπως η Ρωμιοσύνη Σ όπως ο Σταυρός Τ όπως η Ταπεινώτις Υ η Υπακοή Φ έχει το Φως το Άγιο Χ έχει ο Χριστιανός Ψ όπως το Ψαλτήρι και Ω η Ωραιότις.
How are we to come to this humility and leave behind us the deadly swelling of arrogance? By exercising ourselves in it in all things, and by keeping in mind that there is nothing which cannot be a danger to us. For the soul becomes like the things to which it gives itself, and takes the character and appearance of what it does.
Α για να Αγαπάω