Το μέγεθος της βλάβης που μπορεί ένα παιδί να προκαλέσει στους γονείς είναι περιορισμένο. Μπορούν να μας ντροπιάσουν, αλλά μόνο αν έχουμε επενδύσει την υπόληψή μας πάνω στη δική τους εξέλιξη. Μπορούν να μας απογοητεύσουν, αυτό, όμως, τα πληγώνει περισσότερο από εμάς, αφού θέλουν τόσο πολύ να μας ευχαριστήσουν.
Αλλά οι γονείς μπορούν να πληγώσουν τα παιδιά τους πολύ πιο σοβαρά. Δεν τα πληγώνουμε μόνο με σωματική και συναισθηματική βία. Τα πληγώνουμε με προσδοκίες που δύσκολα εκπληρώνονται. (Ένας συνάδελφός μου υποστηρίζει ότι «το να είσαι απογοητευμένος» είναι μια μορφή παιδικής κακοποίησης αποκλειστικά της μεσαίας τάξης.) Και τα βλάπτουμε, με το να μη διαμορφώνουμε γι’ αυτά έναν ενήλικο τρόπο ζωής, μια κοσμοθεωρία που να εμπερικλείει την προθυμία να κάνει κανείς λάθη, να τα παραδέχεται και να μαθαίνει από αυτά, αντί να επιμένει ότι έχει πάντα δίκιο.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη να θαυμάζουν τους γονείς τους. Και ένα από τα πράγματα, που θα έπρεπε να διδάσκουμε στα παιδιά μας να θαυμάζουν σ’ εμάς είναι η προθυμία μας να λέμε: «Λυπάμαι», «Έκανα λάθος σ’ αυτό», «Δεν ξέρω». Θυμάμαι τις φορές που αναγκάστηκα να πω στα παιδιά μου ότι είχα κάνει λάθος σε κάτι, πόσο φοβήθηκα μήπως χάσουν τον σεβασμό τους σ’ εμένα και πόσο ξαφνιάστηκα, όταν είδα ότι με αγάπησαν περισσότερο, ακριβώς επειδή ήμουν πρόθυμος να το πω. Είχαν ανάγκη να με ακούσουν να το λέω. Είχαν ανάγκη περισσότερο να βεβαιωθούν για την ακεραιότητά μου, παρά για την τελειότητά μου. Αν προσπαθήσουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να μας βλέπουν ως τέλειους, θα απογοητευτούν τρομερά, όταν έλθουν στην επιφάνεια οι ατέλειές μας, κάτι που θα γίνει αναπόφευκτα. Αν, όμως, τα διδάξουμε να μας βλέπουν σαν ανθρώπους που προσπαθούν να αναπτυχθούν, μαθαίνοντας από τα λάθη τους, τότε θα το κάνουμε ευκολότερο γι’ αυτά να βλέπουν τα δικά τους λάθη και τις αποτυχίες σαν μαθήματα που μπορούν να πάρουν, και όχι σαν αιτίες ντροπής και ανικανότητας
