ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ

Μετά την επιφοίτηση του Παναγίου Πνεύματος, που συνέβη την ήμερα της Πεντηκοστής, Οι Άγιοι Απόστολοι άρχισαν το κήρυγμα και κατευθύνθη­καν σ' όλη την Οικουμένη. Εξάλλου αυτή ήταν και η εντολή του Κυρίου μαθητεύσατε πάντα τα έθνη.

Οι Άγιοι, όμως, Απόστολοι όρισαν κατά τό­πους επισκόπους και έδωσαν εντολές, βάσει των οποίων θα χειροτονούσαν Πρεσβυτέρους και Δια­κόνους. Ο απ. Παύλος στις ποιμαντικές του επιστολές Α' και Β' προς Τιμόθεον και στην επιστολή του προς τον Τίτον δηλώνει καθαρά ποιά πρέπει να είναι τα προσόντα εκείνων, που θα λάβουν αυτή την εξουσία.

Στην αρχή, αρχή μόνο Οι Επίσκοποι τελούσαν τα μυστήρια, αλλά με την αύξηση των χριστιανών η εξουσία δόθηκε από τους επισκόπους και στους Πρεσβυτέρους. Αρχικά μόνο Οι Επίσκοποι ήταν Πνευματικοί Πατέρες, εξομολόγοι. Αργότερα, όμως, δόθηκε και αυτή η εξουσία στους Πρεσβυτέ­ρους. Γι' αυτό ο Πρεσβύτερος στην ενορία, που ιερουργεί, κατ' εντολήν του επισκόπου εξασκεί το έργο αυτό. Πρεσβύτερος, που κάνει δικό του έργο και έρχεται σε αντίθεση με τον Επίσκοπο, αποκόπτεται από το σώμα της Εκκλησίας. Βέβαια όλα αυτά ισχύουν, εφ' όσον ο Επίσκοπος κοινωνεί με όλη την Εκκλησία και δεν είναι Σχισματικός η Αιρετικός. έχει συμβεί και τούτο στην ιστορία της Εκκλησίας. Μόνο σ' αυτή την περίπτωση διαφορο­ποιείται ο Πρεσβύτερος ιού Επισκόπου και καταγ­γέλλει ιόν Επίσκοπο στην Ιερά Σύνοδο. Το λόγο κατόπιν τούτων έχει η Ιερά Σύνοδος.

Το χάρισμα, όμως, της πνευματικής πατρότητος δε δίδεται σ' όλους τους Πρεσβυτέρους, αλλά σ' εκείνους μόνο, που ο Επίσκοπος κρίνει ότι πρέπει να το λάβουν. Η άσκηση αυτού του λειτουργήμα­τος είναι λεπτοτάτη, γι' αυτό και Οι Επίσκοποι είναι φειδωλοί. Απαιτούνται γι' αυτό το έργο προσόντα ειδικά, που ο Επίσκοπος διακρίνει και με βάση αυτά εκλέγει τους πρεσβυτέρους εκείνους στους οποίους θα δώσει το χάρισμα.

Αλλά τι είναι ο Πνευματικός Πατέρας;

Ό Πνευματικός Πατέρας είναι Και...



2. ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΣ


Ο εξομολόγος, βάσει του ενταλτηρίου γράμμα­τος του Επισκόπου, δέχεται τους πιστούς στο Ιερό Εξομολογητήριο και τελεί το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. Οι πιστοί καταφεύγουν σ' αυτόν και εξαγορεύουν τα ανομήματά τους. Η εξαγόρευση γίνεται ενώπιον του πνευματικού μόνο. Τρεις είναι παρόντες σ' αυτό το μυστήριο. Το πνευματικό τέκνο, ο Πνευματικός-Εξομολόγος και ο Θεός. Μόνο αυτοί γνωρίζουν το περιεχόμενο των εξαγορευμένων αμαρτημάτων και ουδείς άλλος. Ο εξομολόγος ουδέποτε ομολογεί αυτά που άκουσε, έστω και αν απειληθεί από κάποιους που έχουν συμφέρον να μάθουν το περιεχόμενο της Εξομολογήσεως. Ο άγιος Διονύσιος Ζακύνθου, μολο­νότι είχε στα χέρια του το φονιά του αδελφού του, δεν τον παρέδωσε στο απόσπασμα, γιατί, αν τον παρέδιδε, θα παρέβαινε το απόρρητο της Ιεράς ' Εξομολογήσεως.

Ό εξομολόγος ακούει τα αμαρτήματα, βοηθά τον εξομολογούμενο, προκειμένου η εξαγόρευση να γίνει τέλεια και να μη φύγει ο εξομολογούμενος αποκρύπτοντας κάτι λόγω φόβου η ντροπής, και στο τέλος επικαλείται τη χάρη του Αγίου Πνεύμα­τος, προκειμένου να συγχωρήσει τα ανομήματα του πνευματικού του τέκνου. Και, όταν ο Πνευματικός συγχωρήσει, τότε είναι και τα παραπτώματα από το Θεό Πατέρα συγχωρημένα. «Όσα εάν δήσητε επί της γης, έσται δεδεμένα εν τω ουρανώ, και όσα εάν λύσητε επί της γης, έστω λελυμένο εν τω ουρανώ». (Ματθ.18, 1 )

Ό Πνευματικός εξομολόγος, ανάλογα με αυτά που θα ακούσει, δίδει στο πνευματικό του τέκνο Θ. Κοινωνία η βάζει κάποιο κανόνα «άχρι καιρού», βά­σει πάντοτε της διδασκαλίας των Αγίων Αποστό­λων, των Αγίων Οικουμενικών Συνόδων και των Πατέρων της Εκκλησίας μας.

Με άλλα λόγια δίδει η δεν δίδει Θ. Κοινωνία, βάσει ιών κανόνων της Αγίας μας Εκκλησίας.

Ό Πνευματικός εξομολόγος κατά την ενάσκηση ιών καθηκόντων του συναντά και προβλήματα δύσκολα. Τότε καταφεύγει στον Επίσκοπο, από τον όποιο λαμβάνει κατευθυντήριο γραμμή χωρίς να αναφέρει το όνομα του εξομολογουμένου. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το έργο του εξομολόγου. Ο εξομολόγος όμως είναι συγχρόνως Και...



3. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΗΣ



Τούτο σημαίνει ότι ο εξομολόγος καθοδηγεί τα πνευματικά του τέκνα θεϊκά και τα οδηγεί εις νο­μός σωτηρίους. Ο πνευματικός καθοδηγεί πάντοτε με βάση τη διδασκαλία των Αγίων Πατέρων και δι­δασκάλων της Εκκλησίας μας, αλλά και με βάση την πείρα, που έχει αποκομίσει από τα χρόνια της ζωής. Το έργο αυτό του πνευματικού καθοδηγητού μπορεί να το τελέσει και ένας λαϊκός. Και είναι δυνατόν να βρεθούν τέτοιοι άνθρωποι με πείρα από τη ζωή, αλλά και με κατάρτιση πνευματική. Κατα­φεύγουμε όμως στον ιερέα, γιατί ο ιερεύς, εκτός των νοητικών του δυνάμεων, εμπνέεται και από το Πανάγιο Πνεύμα, γι' αυτό η καθοδήγησή του δεν είναι λανθασμένη. Το λέγω τούτο, γιατί ο πνευματι­κός καθοδηγητής, που είναι κληρικός, πριν ακούσει το συνομιλητή του, κάνει προσευχή και επικαλείται το Πνεύμα το Άγιο να τον φωτίσει, προκειμένου να δώσει κατάλληλες και συμφέρουσες συμβουλές στον καθοδηγούμενο. Ο λαϊκός, όμως, πνευματι­κός καθοδηγητής, που δεν έχει το χάρισμα της ιεροσύνης και το χάρισμα της Πνευματικής Πατρότητος, καθοδηγεί συνήθως βάσει των γνώσεών του και της πείρας του.

Ό πνευματικός πατέρας δεν είναι μόνο εξομο­λόγος και Πνευματικός καθοδηγητής, αλλά προπά­ντων...

4. ΓΝΗΣΙΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ



Μερικά θέματα δεν εκφράζονται με λόγια, όσο πλούσια γλώσσα και αν διαθέτει κανείς, αλλά βιώ­νονται. Όσοι είστε σαρκικοί πατέρες, έχετε μια μι­κρή γεύση του τι σημαίνει Πατέρας. αλλά γεύση του τι σημαίνει Πνευματικός Πατέρας έχει μόνο εκείνος που ασκεί το λειτούργημα. Πολλές φορές κάνουμε το καθήκον μας και κατόπιν μένουμε ήσυχοι. τι άλλο να κάνω παραπάνω; Ο Πνευματι­κός, όμως Πατέρας, όσο καλά και αν κάνει το καθήκον του, δε μένει ήσυχος. για να κατανοή­σουμε καλύτερα την αλήθεια αυτή, είναι ανάγκη να καταφύγουμε στο μεγάλο Απόστολο των Εθνών, τον Παύλο. Εκείνος έλεγε: «Εάν μύριους παιδαγω­γούς έχητε εν Χριστώ, αλλ' ου πολλούς πατέρας εν γάρ Χριστώ Ιησού διά του Ευαγγελίου εγώ υμάς εγέννησα» (Α' Κορ. δ' 15) Μύριοι μπορεί να είναι οι παιδαγωγοί, εκατοντάδες οι διδάσκαλοι. Ο Πνευ­ματικός όμως Πατέρας, που αναγεννά εν Χριστώ, είναι ένας. Και αυτός είναι ο Πνευματικός μας. Και αλλού θα εκφράσει τη μεγάλη του αγωνία ο Από­στολος λέγοντας: «Τεκνία μου, ους πάλιν ωδίνω, άχρις ου μορφωθή Χριστός εν υμίν!» (Γαλ. δ' 19)

Με άλλα λόγια: Παιδάκια μου, υποφέρω φοβερά με πόνους τοκετού, μέχρις ότου μέσα σας μορφω­θεί ο Χριστός. Αύτη είναι η αγωνία και του κάθε Πνευματικού Πατέρα.





5. ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ



Σε τελευταία ανάλυση Πατέρας Πνευματικός είναι εκείνος που ξέρει να αγαπά, ξέρει να αγκαλιάζει, ξέρει να συμπαρίσταται, ξέρει να συμπονά, ξέρει να πονά, ξέρει να υποφέρει, ξέρει να υπομένει, ξέ­ρει να επιμένει, ξέρει να ξαγρυπνά, ξέρει να δακρύ­ζει, ξέρει να γονατίζει, ξέρει να θυμώνει, ξέρει να μαλώνει, ξέρει να περιμένει, ξέρει να συγκρατεί, ξέ­ρει να συμβουλεύει, ξέρει να συμπάσχει, ξέρει να χαίρει μετά χαιρόντων, ξέρει να κλαίει μετά κλαιό­ντων, ξέρει πότε πρέπει να είναι επιεικής, ξέρει να συμβιβάζει, ξέρει να δέχεται όλους όπως είναι, ξέ­ρει να συγχωρεί, ξέρει ότι πρέπει να είναι αυστηρός στον εαυτό του και επιεικής στους άλλους, ξέρει να τιμωρεί και με μια λέξη, ξέρει να θυσιάζεται.

Παρέθεσα ως τελευταίο κεφάλαιο του παρόντος πονήματος την αναφορά στον Πνευματικό Πατέρα, διότι σχεδόν όλα τα κεφάλαια, που εξετέθησαν, συνδέονται με τον Πνευματικό. Και είναι, νομίζω, ωφέλιμο για όλους να έχουμε μια γενική γνώση του Πνευματικού Πατέρα Εξάλλου μπορεί κάποιος να βοηθηθεί στο να βρε! Πατέρα, αν δεν έχει. Αλί­μονο, όμως, σ' εκείνον που δεν έχει Πατέρα. Είναι πλοίο χωρίς πυξίδα, είναι οδοιπόρος σε ξένο τόπο χωρίς χάρτη, είναι παιδί χωρίς προστάτη, υπακούει στο θέλημά του, συμπεριφέρεται εγωιστικά, χάνει τον προσανατολισμό του, οδηγείται στο βάραθρο. Αν είχαμε όλοι Πνευματικό Πατέρα, η γη μας θα έμοιαζε παραδεισένια. έτσι πρέπει να διαμορφω­θεί. Αυτή είναι και η ευχή του γράφοντος.